Szewc - wymarłe zawody
W latach sześćdziesiątych XX wieku, na ulicy Bednarskiej miał swój warsztacik szewc. Był weteranem wojennym bez nogi. Chodził po ulicy o drewnianych kulach i miał reputację największego moczymordy Mariensztatu. Zapach skóry i butaprenu czuć było już przed drzwiami do jego warsztaciku.
Buty w tych czasach (1960) były drogie. Mogły kosztować miesięczny zarobek, więc były noszone aż do zdarcia a po tym je się naprawiało. Nowe zelówki w miejsce startej z prześwitem aż do skarpetki. Buty były ze skóry, innych materiałów nie było. O buty się dbało, starannie je pastując co niedziela. W każdym domu był zestaw szczotek i past do pielęgnowania skóry cennego obuwia. Pucybut był także powszechnym zawodem w miastach i nawet w komunistycznej Warszawie stał pucybut przed Domem Braci Jabłkowskich przy Brackiej.
Szewc
Zawód istnieje już od co najmniej starożytnych Rzymian. Z biegiem czasu nastąpiła specjalizacja na producentów różnego rodzaju obuwia (sandałów, drewniaków, itp.) oraz naprawiaczy obuwia. Dawniej używane było także elegantsze słowo określające ten zawód: cordouanier - czyli rzemieślnik obrabiający w skórę z Kordoby (średniowieczne centrum garbarstwa). Słowo szewc pochodzi od szycia (sew).
Narzędziami szewca były m.in.: szpikulec (ostra zakrzywiona szpila z rękojeścią do przebijania skóry), szydło (igła z rękojeścią z otworem na nić, dratwę), szczecina, dratwa, cęgi, kopyto (metalowe kowadło jako podpora do wbijania gwoździ w podeszwę) prawidło drewniane (do formowania buta) i młotek.
Oprócz szewcy produkujących obuwie skórzane, byli także producenci chodaków - przez wieki bardzo praktyczne i stosunkowo tanie obuwie rolników. Chodaki wykonywano z powszechnie dostępnego drewna topolowego.
Zawód szewca szybko wymiera. W Holandii zarejestrowanych było w roku 2022 jeszcze tylko 500 szewców. W drugiej połowie XX wieku, w epoce automatyzacji produkcji i nowych technologii tworzyw sztucznych zawód szewca szybko zanika w Europie. Szybko zmieniające się mody obuwia i coraz niższa ich niska cena nie naganiają klientów szewcom. Z roku na rok rzemieślników ubywa i coraz trudniej znaleźć warunki ale też i chętnych do nauki tego zawodu.
W 2022 roku największym producentami butów są Chiny (13 mld par rocznie), Indie (2 mld), Brazylia (1 mld), Wietnam (0,8 mld) i Indonezja (0,7 mld).
| Zapomniane zawody... Bednarz Budzik miejski Burłak Celnik Flisak Górnik Handlarz wędrowny Herald Latarnik uliczny Listonosz Mleczarz |
Nakręcacz zegara |