Miotlarz, wytwórca mioteł - wymarłe zawody
Holandia to kraj "pozamiatany". Każda gospodyni ma swoją miotłę i zamiata chodnik przed domem. Czysto musi być. Zapotrzebowanie na miotły zawsze było wielkie.
Miotlarz - De bezembinder
Bezembinder (dosłownie: wiązacz mioteł) był rzemieślnikiem wytwarzającym miotły do domowego użytku. Zawód ten już w Holandii nie istnieje.
- Do zamiatania ulic były to miotły sporządzane z gałęzi brzozowych (ned. berk) które rzemieślnik zbierał zimą w lesie, wybierając cienkie gałązki na miotły a grube gałęzie na styliska (ned. stelen). Do mioteł ulicznych i stajni używano mioteł z gałęzi brzozy, ale także ze wrzosu lub janowca (genista, ned. heidebrem).
- Do zamiatania domu wytwarzano miotły z powszechnie występującego chwastu o nazwie lnicznik siewny (camelina sativa, ned. huttentut) - z jego owoców wyciskano olej do lamp naftowych, oraz z korzenia gatunku trawy; trzęsicy modrej (molinia caerulea, ned. pijpenstrootje) - bardzo popularnych roślinek w całej Europie.
Po wojnie tworzywa sztuczne szybko wyparły "naturalne" miotły, choć do zamiatania ulic nadal są używane. W Polsce miotły brzozowe służyły dozorcom domów (tzw. cieciom) do zamiatania podwórek i ulic a także wiedźmom do latania.
Dzisiaj zawód bezembinder w Holandii nie istnieje a brzozowe miotły nadal są sprowadzane ale już z tańszych krajów, tymczasem słowo bezem (miotła) i vegen (zamiatać) jest mocno zakorzenione wielu holenderskich porzekadłach, np.:
• De bezem er door halen - zrobić czystkę
• De bezem de mast in - być panem sytuacji (dawniej na morzu)
• De deur uit bezemen - wygnać (wymieść) za drzwi
• Ieder moet zijn eigen stoep vegen - zacznij najpierw od siebie
• Iets onder de mat vegen - podmieść pod dywan czyli coś ukryć.
• Je eigen straatje schoonvegen - podawać się za lepszego niż się nim jest
• Met iemand de vloer aanvegen - komuś dokuczać, znieważać
• Nieuwe bezems vegen schoon - nowy szef obchodzi się lepiej z personelem
Więcej wymarłych zawodów w Holandii (i nie tylko):
Zapomniane zawody... Bednarz Budzik miejski Burłak Celnik Flisak Górnik Handlarz wędrowny Herald Latarnik uliczny Listonosz Mleczarz |
Nakręcacz zegara |