Polscy mężczyźni są strasznymi mięczakami. Troszeczkę chłodno to on już naciąga grube skarpetki, cieplutki sweterek, szaliczek, czapeczka i wychodzi z domu... 8 metrów do samochodu.

100 km na południowy-wschód od Brukseli leży nad Mozą, przyklejone do skał urocze miasteczko Dinant. Od tej miejscowości zaczyna się malownicza droga wzdłuż wijącej się w górach Mozy - na południe. To już nie Niderlandy - tu mówią po francusku choć dla Francuza to też nie francuski. To Waloński.

6 października 1989 wyruszyliśmy w pierwszą podróż do ojczyzny. Pierwszą od czasu naszej ucieczki w 1981. Przez osiem lat nie mieliśmy praktycznie żadnego kontaktu z krajem, Polakami i językiem ojczystym. To był powrót do naiwnej i wyidealizowanej młodości. Nasz umysł idealizuje, lukruje stare wspomnienia. 

W XVI wieku przeleciał przez Holandię sztorm reformacji. Naród zbuntował się przeciwko wypaczeniom kościoła katolickiego, korupcji kleru i co najważniejsze zbuntował się przeciw hiszpańskiej okupacji i terrorowi inkwizycji. Pismo Święte zabrania tworzyć wizerunków Boga. Dlatego zniszczono wszystkie wizerunki świętych. 

Jak prowadzić sensowną rozmowę z osobą wierzącą w spisek, tajne sprzysiężenia lub pseudonaukowe teorie Nie da się wyjść z pułapki jaką zasadziły na nas media społecznościowe. One są jak mrówkolew który czyha na ofiary w kraterze z sypkiego piasku. Kto wpadnie w krater zostaje spiskowym zombie na zawsze.

Podczas gdy Polska trudzi się nadal z budową autostrad to w Holandii pierwszą wybudowano w 1937 r. Była to pierwsza w Europie autostrada z pasem awaryjnym. W Niemczech pierwszą autostradę zbudowano już w 1921 - czyli równo 100 lat temu. Trzy lata później, w 1924, we Włoszech. My wolimy wydać na dobre samochody niż na dobre drogi. Dobre drogi buduje w Polsce Bruksela.

Reformacja, protestanci, luteranie, kalwiniści - te słowa przeciętnemu Polakowi nic nie mówią. My mieliśmy zupełnie inną historię i rozwój. Tymczasem kalwinizm jest (obok morza) najważniejszym czynnikiem kształtującym charakter Holendrów jeszcze dzisiaj. Choć kościoły straciły w tym kraju jakiekolwiek znaczenie to jednak biblia wryta jest głęboko w duszę narodu. 

Mikołajki czyli w Sinterklaas jest największym świętem rodzinnym Holandii. Mikołaja (Gwiazdora) w polskim, bożonarodzeniowym wydaniu Holendrzy do niedawna nie znali, dopiero w XXI wieku wkracza i tu komercyjny amerykański Santa Claus, podobnie jak Walentynki i Halloween.

Patrzymy na ludzi sukcesu z zazdrością i nie rozumiemy dlaczego im się tak powiodło a nam nie? Powodów szukamy w ślepym losie, że im się poszczęściło, że przypadek.

Cmentarze nie należą atrakcji turystycznych choć mogą Polaka w Holandii zaskoczyć. Polskie cmentarze znamy: niekończące się rzędy dość podobnych grobów tonących w jaskrawych kolorach sztucznych kwiatów. W Holandii nawet cmentarze są inne niż u nas.

Charakter człowieka kształtuje jego pochodzenie. Świat nas otaczający w którym wyrastaliśmy określa kim jesteśmy. Co się odnosi do poszczególnych ludzi ma również odniesienie do całych narodów. Generalizując oczywiście. 

W roku 2020 w Norwegii sprzedano więcej samochodów elektrycznych niż wszystkich innych. Holandia też ma ambicje naśladować Norwegów choć z Norwegii do reszty Europy droga daleka.

W roku 2024 w Holandii mieszkało 800 tys. migrantów zarobkowych z samej Unii. Niemal pół miliona z nich to Polacy, z czego połowa tymczasowo, z agencji. Zapotrzebowanie na pracowników nie maleje. 

29 października 2024 r. mija 80. rocznica wyzwolenia Bredy przez żołnierzy Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej dowodzonej przez generała Stanisława Maczka. Już nie żyją świadkowie tych dni, ale miasto Breda stara się nie zapomnieć polskich wyzwolicieli.

Małże morskie (omułki) należą obok ostryg i krewetek do największych przysmaków Holendra. Zresztą każdy morski mięczak żyjący w muszli jest przysmakiem w krajach od Amsterdamu do Lizbony. Małżami zajadają się wszystkie morskie nacje.

Holenderska proklamacja niepodległości z roku 1581 była po dwustu latach wzorem dla deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych z roku 1776. Duże były holenderskie wpływy w okresie formowania się Stanów Zjednoczonych. Holenderskie faktorie handlowe, osadnicy, protestancka religia i kultura były jednym z filarów Nowego Świata.

Wszyscy znamy Philipsa i Heinekena. Ale są holenderskie firmy z którymi mamy na co dzień do czynienia nie wiedząc o ich holenderskim pochodzeniu. Jak producent maszyn fotolitograficznych ASML.

Należałoby raczej spytać skąd się wziął ruch prawostronny gdyż lewostronny był zawsze. Nadal około 35% ludzi na świecie jeździ lewą stroną. Jeżdżenie prawą lub lewą stroną nie robi wielkiej różnicy. W końcu zarówno Wielka Brytania jak i Holandia stoją w światowej czołówce top 3 krajów z najmniejszą liczbą wypadków drogowych.

Amsterdamczycy twierdzą, że wystarczy odwiedzić Amsterdam - jedyne co warto zobaczyć w tym kraju. Oczywiście to nie jest prawda, bo Amsterdam to nie Holandia, podobnie jak Nowy Jork to nie USA. Ale to miasto nad kanałami jest unikalne w świecie.

Gdy człowiek kocha psa, jest dobrym człowiekiem. Gdy pies kocha człowieka, jest dobrym człowiekiem.