Holandia największym eksporterem warzyw w świecie
Holandia liczy 40 tys. km² - tyle co województwo mazowieckie. Jest 15 razy mniejsza od Francji, 30 razy od RPA i 200 razy od Brazylii. A jednak Holandia jest drugim eksporterem produktów rolnych w świecie. Holandia jest także największym importerem oleju palmowego, kakao i soi w UE. Jak to możliwe?
Od wieków wysoka kultura rolna w połączeniu z żyzną ziemią
W połowie XIX wieku, wraz z industrializacją i rozwojem zagłębia Rury rosła liczba mieszkańców i zapotrzebowanie na warzywa. Region holenderskiego Venlo - leżący tuż przy niemieckiej granicy - rozpoczął na szeroką skalę uprawę na eksport do Niemiec. Na obrzeżach miasta Venlo znajdowały się rozległe pola uprawne, a później rozwinęło się tam ogrodnictwo szklarniowe, aby móc produkować więcej przez dłuższy okres roku. W 1911 roku w Venlo powstała pierwsza szklarnia warzywna a w 1925 roku powstała pierwsza wersja szklarni, która później podbiła świat zwana Venlokas (szklarnia Venlo). Konstrukcja składa się z prostych ścian i spiczastego dachu, którego świetliki można odchylać, aby wpuścić świeże powietrze. Venlokas podbiła świat. Kilka najstarszych ocalałych szklarni sprzed 100 lat uznano właśnie w 2024 r. za zabytek.
Katastrofalny rok 2022
Holenderski eksport produktów rolnych wzrósł w roku 2021 do rekordowej sumy ponad 105 miliardów euro, największy wzrost eksportu przypadał na warzywa i owoce. Od lat Holandia ma pierwsze miejsce w świecie w eksporcie warzyw. To zresztą nie trudno było zauważyć w każdym supermarkecie w całej Europie. Holandia jest największym eksporterem warzyw w świecie. W całej Europie wszyscy kupują pomidory, papryki, cukinie itd. z holenderskich szklarni. Ale te szklarnie są ogrzewane gazem i oświetlane potężnymi lampami. Kryzys energetyczny i wojna ukraińska rujnuje światowy system gospodarczy. Ceny energii rosną zawrotnie więc produkcja szklarniowa drastycznie podrożeje. Bez klimatyzacji i światła (dla optymalnego wzrostu roślin używa się potężne lampy o pomarańczowym, czerwonym i fioletowym świetle) pomidory będą mniej smaczne ale... znacznie droższe.
Gaz ziemny
Do niedawna (2016) ogrodnicy płacili 0,031 €/m³ gazu gdy my płaciliśmy w domach 0,193 €/m³. Holenderskie szklarnie zużywają 3,5 mld m³ gazu rocznie. Łącznie Holandia liczy 9 tys. ogrodników szklarniowych o łącznej powierzchni 10 tys. hektarów szklarni czyli na każdy hektar szklarni potrzebne jest do 350 tys. m³ gazu ziemnego, tj. niemal tysiąc metrów sześciennych dziennie. Dla porównania przeciętny holenderski dom zużywa 1500 m3 gazu rocznie na ogrzewanie i ciepłą wodę.
Eksport produktów spożywczych 2019
- Rośliny ogrodowe 9,2 mld €
- Nabiał 8,5 mld €
- Mięso 8,0 mld €
- Warzywa 7,2 mld €
- Owoce 6,0 mld €
- Alkohole 5,2 mld €
- Warzywa i owoce przetworzone 5,0 mld €
- Zboża i mleko przetworzone 4,9 mld €
- Inny przemysł spożywczy i pasze 4,5 mld €
- Produkty kakaowe 4,5 mld €
Około 80 procent holenderskich owoców i warzyw sprzedawanych jest do pobliskich krajów. 90 procent sprzedaży pozostaje w krajach UE. Zdecydowanie najważniejszym partnerem handlowym są Niemcy, gdzie w ubiegłym roku przetransportowano owoce i warzywa o wartości 6 miliardów euro. Wielka Brytania i Belgia zajmują drugie i trzecie miejsce.
Najsilniejszy wzrost w 2019 r. można zaobserwować w handlu z Polską. Sprzedaż holenderskich produktów rolnych do Polski wzrosła o 18 procent. Dotyczyło to głównie cebuli, pomidorów i papryki. Eurostat obliczył również wzrost eksportu do Włoch, Danii i Francji.
Eksport warzyw i owoców w tysiącach ton, 2018
- Cebula 1060
- Pomidory 750
- Papryka 296
- Ogórki 252
- Gruszki 156
- Kapusta 95
- Marchew 70
- Jabłka 44
- Sałata 42
- Bakłażan 36
W eksporcie warzyw Holandia przoduje przed Meksykiem, Hiszpanią, Chinami i USA. Największymi konkurentami Holandii w eksporcie warzyw i owoców w UE jest Hiszpania i Włochy.
600 m³ gazu ziemnego dziennie
W roku 2021 zbiegło się kilka kryzysów razem: pandemia Covid, kryzys klimatyczny i generalny niepokój który zaowocował m.in. eksplozyjnym wzrostem cen gazu ziemnego. Gaz ziemny jest podstawą sukcesu holenderskich warzyw szklarniowych a używanie własnych zasobów gazu zostało z powodów ekologicznych mocno ograniczone zdając się na rurociągi gazu z Rosji. W 2021 r. obszar 100 km² Holandii znajduje się "pod szkłem", czyli tyle zajmują szklarnie produkujące warzywa i kwiaty dla całej Europy. Kryzys energetyczny 2021 r. podnosi drastycznie ceny gazu ziemnego którym te szklarnie są ogrzewane. Szklarnie jednego producenta potrafią zużywać 500 do 1000 m³ gazu ziemnego dziennie. Dla porównania przeciętny holenderski dom ogrzewany gazem zużywa ok. 1500 m³ gazu na rok.
Przeczytaj także: