Przeklęte holenderskie rodzajniki de het een

Już 30 lat uczę się języka holenderskiego. Im więcej go poznaję tym więcej wiem, że go nie umiem. Może najgorsze są te przeklęte rodzajniki: de, het, een.

Jaki lidwoord!?

Bez znajomości lidwoorden (rodzajników - formy przedimka) nie będziesz mówił poprawnie po holendersku, nawet gdy twoje "ge" i "ha" będzie tak dobre jak mieszkańca Haarlemu (bo podobnież w Haarlemie mówią najczystszą holenderszczyzną) to bez używania "het", "de" i "een" nie ma poprawnej mowy.

holenderskie rodzajniki de het een

Na domiar złego w holenderskim nie ma praktycznie rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego a jeśli szczątkowo występuję, to rzadko pokrywa się z naszymi, polskimi rodzajami płci. Automatycznie o księżycu mówię: "jego blask" ale nie przyjdzie mi do głowy powiedzieć "jej blask" ("zij schijnt") - jako, że w holenderskim księżyc jest żeński! Podobnie krawat - "on jest za długi"  gdy z niezrozumiałych powodów "de stropdas" w holenderskim  - "ona jest za długa" ("zij is te lang!") -  to mnie dobija. 

Ale wracając do tych nieszczęsnych rodzajników "de, het, een" - nauczyć nas ich możne tylko czas. Nie ma na nie reguł, nie ma sposobu innego jak zapamiętywać, uczyć się ze słyszenia, wkuwać. Tak samo jak i my nauczyliśmy się w dzieciństwie ze słyszenia, że krawat i księżyc to on a nie ono lub ona. Kilka zasad podaliśmy na ilustracjach. Mogą pomóc gdy się ich dobrze zapamięta.

zasady rodzajnika DE w języku holenderskim
Kilka zasad rodzajnika DE w języku holenderskim.

Najtrudniejszym rodzajnikiem jest słówko "het"

Słówko to ma tez wiele funkcji jak np. w zdaniu: "het regent", "het is mooi geweest", "het stinkt hier!".

Het jest trudny do nauczenia się, nie zna reguł, zna różne formy użycia i malutkie holenderskie dzieci uczące się języka ojczystego mają z nim sporo trudności i często zastępują je rodzajnikiem "de". Jeszcze siedmiolatki mają trudności z prawidłowym używaniem "het". Z holenderskich badań językowych wynika, że słówko "het" przeżywa kryzys i coraz mniej jest przez najmłodsze pokolenie używane. Nowe słowa otrzymują także rodzajnik "de" jak. np. talkshow, feedback, database.

zasady rodzajnika HET w języku holenderskim
Kilka najważniejszych zasad rodzajnika HET w języku holenderskim.

Z reguły rodzajnik (lidwoord) "het" używa się do:

  • zdrobnień: het bloempje, het jongetje, het vaasje;
  • nazw języków: het Nederlands, het Pools, het Spaans;
  • nazw krajów i miejsc: het tolerante Nederland, het Duitsland van na de oorlog, het statige Den Haag;
  • nazwy metali: het ijzer, het kwik;
  • nazw kierunków: het noorden, het zuidwesten;
  • nazwy sportów i gier: het tennis, het hockey, het schaakspel;
  • słów z dwóch sylab, które zaczynają się od be-, ge-, ver- i ont-: het belang, het geweer, het verstand, het ontzet;
  • wyrazów kończących się na -isme, -ment, -sel i -um: het communisme, het instrument, het kapsel, het museum; (z wyjątkiem np.: de lub het deksel, de recruitment, de overemployment).

OK, to była teoria - a teraz w praktyce... ufff..