Słowa holenderskiego pochodzenia w języku polskim

Niektóre z tych słów weszły do naszego słownictwa nie koniecznie bezpośrednio z Holandii lecz przez holenderskie słowa używane także w języku rosyjskim, niemieckim i angielskim. Wiele specjalistycznych typów łodzi i żaglowców ma nazwy pożyczone od Holendrów. Poniżej garść popularnych, typowo holenderskich słów zaczerpniętych ze słownika wyrazów obcych, których większość jest nadal powszechnie używana w Holandii:

Polskie słownictwo żeglarskie

[w nawiasie pisownia holenderska, jeśli się od polskiej różni].

• Achterdek - pokład w tylnej części statku lub jachtu
• Bagier - [bagger] czerparka, pogłębiarka,  bagrownica.
• Bajdewind - [by-de-wind] - kurs na wiatr.
• Bak - przedni pokład górny, przed (fokke)masztem.
• Bakan - [baken] - boja, pława w kształcie kuli, stożka, pionowego walca itd., z okresowo zapalanym światłem.
• Bakista - [bakskist] - marynarskie schowki pod kojami
• Bakbord - [bakboord] - lewa strona statku, patrząc od rufy.
• Baksztag [bagstag] - pełne żagle, nazwa lin przymocowanych do bak. Bakstagswind – dość silny wiatr, dzięki czemu bakstag jest sztywno napięty i nie luzuje się.
• Bram - część omasztowania, ożaglenia, olinowania, znajdująca się bezpośrednio nad stengą masztu.
• Dalba - kilka pali wbitych w dno i połączonych nad wodą w głowicę - urządzenie służące do cumowania statków z dala od nabrzeży.
• Dek - pokład.
• Faleń - [vanglijn] - linka do holowania lub cumowania małej łodzi.
• Falrep - [valreep] - balast stanowiący część kadłuba jachtu w kształcie pionowej płetwy.
• Fał - [val] - lina służąca do wciągania, podnoszenia żagla.

• Fleuta - [fluit] - holenderski trzymasztowy statek handlowy o mieszanym ożaglowaniu - żagle rejowe na pierwszym i drugim maszcie oraz łacińskie na ostatnim używany w XVII w. Fleuta miała charakterystyczny kształt kadłuba, obły w części dolnej, zwężający się w partiach górnych. Duże powierzchnie żagli i niskie nadbudówki czyniły fleuty jednostkami o dużej prędkości i sprawności morskiej.
• Grot - [groot] - największy żagiel na grotmaszcie (główny).
• Hals - sposób żeglowania w stosunku do wiatru.
• Heling - [helling] - ława montażowa do budowy jachtów.
• Kabelgat - komora linowa.
• Kaper - armator lub dowódca, również członek załogi uzbrojonego statku handlowego, walczący na własny koszt i ryzyko w służbie swego prowadzącego wojnę mocodawcy (państwa lub miasta), który oprócz znacznego udziału w zdobyczy zapewniał mu ochronę prawną.
• Kilwater - [kielwater] - zawirowanie wody za rufą poruszającego się statku, układające się w widoczny ślad na powierzchni wody.
• Klar - [klaar] - porządek na statku, dosłownie gotowe.
• Knaga - [knagge] - rożek linowy, przyśrubowany do masztu, pokładu lub nadburcia, służący do obkładania (umocowywania) lin, także siodełko, listwa wzdłuż burty, między dulkami, oparcie dla wiosła.
• Knecht - słupek służący do wiązania cum.
• Kubryk - [koebrug] zbiorowe pomieszczenie mieszkalne załogi na statku.
• Maszt [mast] - główne drzewce pionowe omasztowania statków żaglowych.
• Mat - [maat] najniższy stopień podoficerski w marynarce wojennej.
• Naktuz - [nachthuis] szafka, zawierająca kompas okrętowy oświetlony przez lampy.
• Net - sieć zastawna do połowu ryb dennych.

• Oryl - [holer] dawniej flisak, burłak.
• Pinka - [pinkje] - statek rybacki o jednym maszcie gaflowym. 
• Rumpel - [roerpen] sterownica, dźwignia do poruszania steru. 
• Slup - [sloep] ożaglowanie jednomasztowego żaglowca złożone z dwóch żagli: grotu i foka lub statek o takim ożaglowaniu, szalupa.
• Szoty [schoot) - olinowanie ruchome.
• Sztrandowanie - [stranden]  - lądowanie na plaży przy złej pogodzie, wypłynięcie na piach, na mieliznę.
• Szpant - [spant] wręga, żebro, krokiew, wiązanie kadłuba do którego przymocowuje się poszycie statku, jachtu, łodzi, statku powietrznego itd. 
• Szyper [schipper] - potoczna nazwa kapitana mniejszego statku.
• Tent - dach z płótna rozpinany na pokładzie w celu ochrony przed działaniem deszczu lub słońca.
• Trap - schody skośnie zawieszone wzdłuż burty.
• Wachta [wacht] - część załogi, pełniąca służbę na statku w ciągu określonego czasu.
• Wanty i sztag [stag, wanten] - oznacza linki trzymające maszt w pozycji, generalnie olinowanie żaglowca lub żaglówki. Słowo weszło i do polskiego języka żeglarskiego, np.: "gwizd wiatru w wantach".
• Werp - kotwica pomocnicza.
• Wimpel - potoczna nazwa flagi w kształcie trójkąta.
• Wrak - zatopiony statek leżący na dnie.
• Zejman [zeeman] - potocznie - stary doświadczony marynarz.
• Ziudwestka - [zuidwester] nieprzemakalny kaptur z szerokim skośnym rondem, szerszym z tyłu niż z przodu, często z nausznikami, noszony przez żeglarzy w czasie sztormu.

Inne słowa pochodzenia holenderskiego

• Advocaat - lub ajerkoniak; napój z brandy, jajek, cukru z wanilią i kawą. Pochodzi od advocatenborrel czyli kieliszek napoju dobrego na gardło dla prawników zdzierających gardło w sądach.
• Dżyn / gin - [genever] holenderska wódka jałowcowa.
• Holender - figura jazdy na łyżwach lub maszyna do rozcierania surowców do produkcji papieru.
• Keeshond - rasa niewielkich psów o lisim pyszczku, długiej, gęstej, szarej sierści i b. zadartym na grzbiet, puszystym ogonie; niegdyś ulubiony pies robotników używany chętnie na galarach i szkutach rzek i kanałów jako stróż i towarzysz wodniaków.
• Klinkier - [klinker] spieczona cegła o ciemnej barwie i małej nasiąkliwości, odznaczająca się dużą wytrzymałością na ściskanie i odpornością.
• Lakmus - [lakmoes] niebieski barwnik otrzymywany z pewnych porostów, stosowany jako wskaźnik: w roztworach kwaśnych przyjmuje zabarwienie czerwone, w zasadowych - niebieskie.
• Makler - [makelaar] pośrednik handlowy, giełdowy, w obrocie morskim.
• Mortira - [mortier] moździerz, działo o krótkiej lufie strzelające po stromym torze.
• Pikling - [bokking] śledź lekko solonych i wędzony.
• Rand - krawędź; waluta Republiki Płd. Afryki
• Tralka - [tralie] ozdobna kolumienka złożona z głowicy, bazy i gruszkowatych elementów, podtrzymująca w układzie szeregowym parapet balustrady.

Ponoć Germanie zapożyczyli od nas tylko trzy słowa: ogórek (Gurken), granica (Grenze) i twaróg (Quark). Oprócz powyższych słów jest jeszcze wiele słów holenderskich które przyjęły się w językach niemal całego świata, o czym link poniżej.

Przeczytaj także:

• Słowa które Holendrzy dali światu
• Arabskie słowa w europejskich językach