Słowa holenderskiego pochodzenia w języku polskim

Niektóre z tych słów weszły do naszego słownictwa nie koniecznie bezpośrednio z Holandii ale przez holenderskie słowa używane szczególnie w języku rosyjskim, niemieckim i angielskim.

Poniżej garść popularnych, typowo holenderskich słów zaczerpniętych ze słownika wyrazów obcych, których większość jest nadal powszechnie używana w Holandii:

Polskie słownictwo żeglarskie

Achterdek - pokład w tylnej części statku lub jachtu

Bagier - [bagger] czerparka, pogłębiarka,  bagrownica.

Bajdewind [bij de wind] - kurs na wiatr.

Bakan - [baken] boja, pława w kształcie kuli, stożka, pionowego walca itd., z okresowo zapalanym światłem.

Bram - część omasztowania, ożaglenia, olinowania, znajdująca się bezpośrednio nad stengą masztu.

Dalba - kilka pali wbitych w dno i połączonych nad wodą w głowicę - urządzenie służące do cumowania statków z dala od nabrzeży.

Dek - pokład.

Faleń - [vanglijn] linka do holowania lub cumowania małej łodzi.

Falrep [valreep] - balast stanowiący część kadłuba jachtu w kształcie pionowej płetwy.

Fał - [val] lina służąca do wciągania, podnoszenia żagla.

Fleuta [fluit] - holenderski trzymasztowy statek handlowy o mieszanym ożaglowaniu - żagle rejowe na pierwszym i drugim maszcie oraz łacińskie na ostatnim używany w XVII w. Fleuta miała charakterystyczny kształt kadłuba, obły w części dolnej, zwężający się w partiach górnych. Duże powierzchnie żagli i niskie nadbudówki czyniły fleuty jednostkami o dużej prędkości i sprawności morskiej.

Grot [groot] - największy żagiel na grotmaszcie (główny).

Heling [helling] - ława montażowa do budowy jachtów.

Kabelgat - komora linowa.

Kaper - armator lub dowódca, również członek załogi uzbrojonego statku handlowego, walczący na własny koszt i ryzyko w służbie swego prowadzącego wojnę mocodawcy (państwa lub miasta), który oprócz znacznego udziału w zdobyczy zapewniał mu ochronę prawną.

Kilwater - zawirowanie wody za rufą poruszającego się statku, układające się w widoczny ślad na powierzchni wody.

Klar [klaar] - porządek na statku.

Knaga - [knagge] rożek linowy, przyśrubowany do masztu, pokładu lub nadburcia, służący do obkładania (umocowywania) lin, także siodełko, listwa wzdłuż burty, między dulkami, oparcie dla wiosła.

Knecht - słupek służący do wiązania cum.

Kubryk - [koebrug] zbiorowe pomieszczenie mieszkalne załogi na statku.

Maszt [mast] - główne drzewce pionowe omasztowania statków żaglowych.

Mat - [maat] najniższy stopień podoficerski w marynarce wojennej.

Naktuz - [nachthuis] szafka, zawierająca kompas okrętowy oświetlony przez lampy.

Net - sieć zastawna do połowu ryb dennych.

Oryl - [holer] dawniej flisak, burłak.

Pinka - [pinkje] - statek rybacki o jednym maszcie gaflowym. 

Rumpel - [roerpen] sterownica, dźwignia do poruszania steru. 

Slup - [sloep] ożaglowanie jednomasztowego żaglowca złożone z dwóch żagli: grotu i foka lub statek o takim ożaglowaniu, szalupa.

Szpant - [spant] wręga, żebro, krokiew, wiązanie kadłuba do którego przymocowuje się poszycie statku, jachtu, łodzi, statku powietrznego itd. 

Szyper [schipper] - potoczna nazwa kapitana mniejszego statku.

Tent - dach z płótna rozpinany na pokładzie w celu ochrony przed działaniem deszczu lub słońca.

Trap - schody skośnie zawieszone wzdłuż burty.

Wachta [wacht] - część załogi, pełniąca służbę na statku w ciągu określonego czasu.

Werp - kotwica pomocnicza.

Wimpel - potoczna nazwa flagi w kształcie trójkąta.

Wrak - zatopiony statek leżący na dnie.

Zejman [zeeman] - potocznie - stary doświadczony marynarz.

Ziudwestka - [zuidwester] nieprzemakalny kaptur z szerokim skośnym rondem, szerszym z tyłu niż z przodu, często z nausznikami, noszony przez żeglarzy w czasie sztormu.

Inne słowa pochodzenia holenderskiego

Advocaat - lub ajerkoniak; napój z brandy, jajek, cukru z wanilią i kawą. Pochodzi od advocatenborrel czyli kieliszek napoju dobrego na gardło dla prawników zdzierających gardło w sądach.

Dżyn - [jenever] holenderska wódka jałowcowa.

Holender - figura jazdy na łyżwach lub maszyna do rozcierania surowców do produkcji papieru.

Keeshond - rasa niewielkich psów o lisim pyszczku, długiej, gęstej, szarej sierści i b. zadartym na grzbiet, puszystym ogonie; niegdyś ulubiony pies robotników używany chętnie na galarach i szkutach rzek i kanałów jako stróż i towarzysz wodniaków.

Klinkier - [klinker] spieczona cegła o ciemnej barwie i małej nasiąkliwości, odznaczająca się dużą wytrzymałością na ściskanie i odpornością.

Lakmus - [lakmoes] niebieski barwnik otrzymywany z pewnych porostów, stosowany jako wskaźnik: w roztworach kwaśnych przyjmuje zabarwienie czerwone, w zasadowych - niebieskie.

Makler - [makelaar] pośrednik handlowy, giełdowy, w obrocie morskim.

Mortira - [mortier] moździerz, działo o krótkiej lufie strzelające po stromym torze.

Pikling - [bokking] śledź lekko solonych i wędzony.

Rand - krawędź; waluta Republiki Płd. Afryki

Tralka - [tralie] ozdobna kolumienka złożona z głowicy, bazy i gruszkowatych elementów, podtrzymująca w układzie szeregowym parapet balustrady.