Nauka języka holenderskiego

Kto szuka konsekwencji i przejrzystości w obcym języku - ten się zawiedzie. Język tworzą ludzie którym także brak logiki i konsekwencji. Jedynie nasz własny język ojczysty uważamy za w pełni logiczny i zrozumiały szczycąc się jednocześnie, że "nasz język" jest najtrudniejszy.

Najlepsze darmowe sposoby nauki niderlandzkiego:
 1. Oglądać Sesamstraat i NOS Jeugdjournaal. 
 2. Posiadać bardzo wytrwałą i cierpliwą holenderską teściową.

  • W Holandii 17 milionów osób mówi po holendersku. Obok tego jest ponad 6 milionów Flamandczyków z Belgii i pół miliona Surinamczyków mówiących po holendersku. Jest także społeczność niderlandzkojęzyczna w RPA. Łącznie około 30 milionów osób mówiących po holendersku bez wysiłku.
  • Znajomy Holender osiedlił się w Polsce i tak pisał do mnie: "uczę się tego cholernego języka. Ktokolwiek stworzył język polski, musiał być strasznym tyranem lub po prostu sadystą. Zawsze zaskakujące zdania. Powiedziałem kiedyś Polakom, że muszą mieć bardzo wysokie IQ aby opanować taki język. Byli bardzo zachwyceni."

Zbędne językowe ornamenty z przeszłości

Języki żyje i rozwijają się naturalnie przez co zawierają zbędny balast historycznych zaszłości i niepotrzebnych ornamentów. Niderlandzka Unia Językowa także uważa, że język holenderski należy do języków najtrudniejszych. Lingwiści porównali język holenderski z kilkoma naprawdę obcymi językami, nie należącymi do gruby języków indoeuropejskich (m.in. arabski, samoański, bantawski) dochodząc do wniosku, że język niderlandzki jest niezwykle trudny i zawiera szczególnie dużo zbędnych i pustych elementów które poniżej opisujemy.

Zbędne "het"

Najprostszym przykładem zbędności są holenderskie rodzajniki "de" i "het". Anglicy już 500 lat temu pozbyli się tych germańskich rodzajników zastępujące je jednym "the". Sami holenderscy koloniści w Południowej Afryce uprościli swój język zastępując oba rodzajniki jednym "die" w języku afrykanerskim. Język ewoluuje najłatwiej pod wpływem osiedlających się cudzoziemców uproszczających skomplikowana gramatykę do maksimum. Ku uciesze lingwistów a zmartwieniu wielu Holendrów już dzisiaj nikogo nie dziwi pytanie kasjerki obcego pochodzenia przy płaceniu w sypermarkecie: "wilt u de bonnetje?" (chcesz paragon - powinno być "het bonnetje").

Zbędne "er"

Jeszcze większe zamieszanie tworzy słówko "er" - tak powszechnie używane i nie do wytłumaczenia cudzoziemcom. Proste zdanie "er loopt een hond door de straat" byłoby znacznie efektywniejsze i prostsze w formie "een hond loopt door de straat". Słówko "er" jest tak samo bezużytecznym jak i "het" w zdaniu "het regent" które powinno zostać zastąpione zrozumiałym dla wszystkich cudzoziemców "regen valt".

możliwości budowania zdania w języku holenderskim

Niezgłębione tajemnice językowej duszy

Równie nieprzejrzystym dla cudzoziemców jest liczba mnoga czasowników: "ik loop, hij loopt en wij lopen" (gdy można prościej jak w angielskim: "I go, he go, they go") i rzeczowników jak np. "ziektes" i "ziekten", "sektes" i "sekten".

W języku holenderskim można słowa składać na trzy niejasne sposoby jak w słowach "bedrijfsuitje", "kurkentrekker" i "deurknop". 

najdłuższe słowa
Trzy najdłuższe słowa w języku holenderskim.

Rozgryzienie zasad składanek słów jest wprost niemożliwe

Któż jest w satnie tak poprawnie złożyć słowa: Bigbrothermaatschappij, boerenmetworst, boogiewoogiepianist, Excelbestand, goudenmedaillewinnaar, openluchttheater, langeafstandloper, langebaanwedstrijd, Marsreep, rodewijnglazen, stommefilmactrice, viergangendiner, zwartekousenkerk,

- lub jeszcze gorzej: Algemeen Dagbladlezer, Middellandse Zeegebied, Tweede Kamerlid, e-mailbericht, worstcasescenario, zwart-witfoto,

- albo czas przeszły z zderzającymi się samogłoskami: geëmigreerd, geïnternet, geüpload, geïntegreerd, geëindigd.

Możemy się tylko pocieszyć, że i nasz język polski jest równie niejasny dla cudzoziemców. Nauczyć się dobrze obcego języka można, ale... tylko gdy nim się będziesz stale posługiwać. 

słownik języka holenderskiego
Trzytomowy słownik języka holenderskiego Van Dale.

Język holenderski zna nieskończoną ilość słów 

Każdy naród swój język chwali i uważa go za najpiękniejszy i zarazem najbogatszy. We własnym, ojczystym języku możemy się najlepiej wysłowić, najlepiej wyrazić co czujemy. Im lepiej poznamy obcy język tym wyraźniej zauważymy uroki języków, ich cechy i ich nieprzetłumaczalność.

Język odzwierciedla charakter narodu

Język niderlandzki jest, w porównaniu do polskiego, bogatszy w słowa "społeczne", socjalne; opisujące ludzi, ich zachowania i relacje z otoczeniem.

Dla przykładu polskie słowo urwis tłumaczone jako vlegel może mieć w języku holenderskim aż 77 synonimówaap, apenkop, bandiet, belhamel, bengel, blaag, boef, boer, boerenkinkel, boerenpummel, botterik, buffel, deugniet, doerak, belhamel, bengel, bliksemstraal, boefje, doerak, dondersteen, donderstraal, ellendeling, etter, fielt, flikker, guil, guit, hannekemaaier, hark, hufter, kaffer, jong, kapoen, kataas, kinkel, klootzak, knul, knuppel, knurft, kreng, kwajongen, kwapoets, loebas, loeder, loeris, lomperd, lomperik, lorejas, lummel, nietsnut, ondeugd, ongelikte beer, pagadder, patser, plomperd, ploert, proleet, pummel, rakker, rekel, rotjong, rotvent, schavuit, schelm, schobbejak, schoelje, schoft, schurk, smeerlap, snotaap, snotneus, stoffel, sukkel, straatvlegel, vlerk, wittekop.

W języku polskim doliczyłem się 16 synonimów słowa urwisananas, ancymon, bezecnik, diabelskie nasienie, gagatek, hultaj, huncwot, łobuz, łobuziak, nicpoń, obwieś, psotnik, rozrabiaka, urwipołeć, wisus, ziółko.

polszczyzna

Nieskończona ilość słów

  • Polski wielki słownik ortograficzny zawiera 140 tys. haseł.
  • Holenderski duży słownik Van Dale liczy 280.126 haseł.

To, że słownik holenderski liczy dwa racy więcej haseł niż polski - coś mówi, ale nie wszystko; ważne ile słów w praktyce używamy. Na pewno zaprzecza to tak powszechnemu wśród nas przekonaniu, że język polski jest najbogatszy i jednocześnie najtrudniejszy. Zresztą to samo myślą o swoim języku Holendrzy.

Ilość słów w języku holenderskim jest w teorii nieskończona, gdyż na życzenie można słowa składać tworząc nowe słowa z nowym znaczeniem jak np. słowa powstałe w ostatnich latach: afluistercamera, contactloos, dronepiloot, kleurenpiet, spookfactuur.

Nikt z nas nie włada wszystkimi słowami własnego języka. Z holenderskiego badania wynika, że dorosły wykształcony człowiek zna 150 tys. słów z czego używa maksymalnie 30 tys. Wybitni pisarze i poeci potrafią użyć 60 tys. słów

holenderskie dialekty

Holenderskie dialekty w praktyce

Język holenderski jakiego uczymy się w szkołach i na kursach ma jedną wadę: w praktyce dnia codziennego w pracy lub na ulicy różni się on znacznie od miejscowego dialektu.

Są regiony gdzie język holenderski "ulicy" niewiele przypomina oficjalny język niderlandzki. Uważa się, że najczystszym językiem holenderskim posługują się mieszkańcy Haarlemu i w dużym uproszeniu można powiedzieć, że im dalej od Haarlemu tym mocniejsze są regionalne dialekty. Holendrzy sami żartują sobie na temat integracji cudzoziemców; gdy tyle wysiłku wkłada się w naukę holenderskiego wśród Turków i Marokańczyków - kiedy nie idzie zrozumieć mieszkańców własnej Limburgii czy Brabancji.

dialekt amsterdamski
Typowe słowa dialektu amsterdamskiego.

Poniżej przedstawiam holenderski żart kursujący od lat po internecie przeciwstawiający język holenderski do dialektu brabanckiego (Południowe Niderlandy) który w potocznej mowie skraca dobrze sformułowane zdania do minimum trudno zrozumiałego dla nie wprawionego ucha Amsterdamczyka a cóż dopiero Polaka!

Brabancki język ulicy

PL: Mamy takie możliwości!
NL: Dit behoort tot de mogelijkheden!
Br: Dè ken!

PL: W tej sprawie nie możemy nic gwarantować!
NL: Hieromtrent kunnen wij u geen enkele zekerheid bieden!
Br: We witten ut nie!

PL: Mógłbyś to powtórzyć?
NL: Zou u dat nog eens willen herhalen?
Br: Wè?

PL: Nie takiego mam zamiaru!
NL: Zulks ben ik geenszins van plan!
Br: Denkut toch nie!

PL: Czy jest to zgodne z oczekiwaniami? 
NL: Ligt dat in de lijn der verwachtingen?
Br: Zu dè?

PL: Dit behoort tot de mogelijkheden!
NL: Hiermee verwacht ik geen problemen te ondervinden!
Br: Hendig zat!

PL: Byłoby mi bardzo przykro!
NL: Dit wordt door mij als bijzonder spijtig ervaren!
Br: Des sunt!

PL: Bardzo mnie zaskakuje to co mówisz!
NL: Hetgeen u verteld, verbaasd mij ten zeerste!
Br: Wè zeddu nou?

PL: To jest dla mnie zupełnie nowa informacja!
NL: Deze informatie is geheel nieuw voor mij!
Br: Daor wik niks van!

PL: Życie Brabantczyka nie jest usiane różami!
NL: Het leven van een Brabander gaat niet over rozen!
Br: Tis wè!

PL: Czy leży to w ramach pańskich kompetencji?
NL: Ligt dat binnen het kader van uw bevoegdheden?
Br: Meudde gij dè wel?

PL: Może mi pan podać prognozę zysków?
NL: Kunt u mij een prognose geven van de winstcijfers?
Br: Wè schuift dè?

PL: Myślę, że rozsądnym będzie gdy zakończymy naszą współpracę!
NL: Ik denk, dat het heel verstandig is om onze samenwerking te beëindigen!
Br: Houdoe eej!

PL: Przepraszam, nie zrozumiałem, może pan powtórzyć?
NL: Pardon, ik heb u niet goed verstaan; kunt u dat herhalen?
Br: Welluk?

PL: Tego się w żaden sposób nie dowiemy!
NL: Daar zult u op generlei wijze achter kunnen komen!
Br: Witte tonnie !

PL: Czy pan to przypadkiem wie?
NL: Weet u dat toevalligerwijs wel?
Br: Witte Gijt?

PL: Zaznajomił sie pan z tym?
NL: Heeft u hiervan kennis genomen?
Br: Witte dè?

PL: Mógłby pan tego nie powtarzać?
NL: Zou u dat niet meer willen herhalen?
Br: Bakkes!!!

PL: Można prosić o metr piwa?
NL: Zou ik een meter bier van u kunnen krijgen?
Br: Pils, en veul!

PL: Może pan trzy razy zgadywać!
NL: U heeft drie pogingen om achter de waarheid te komen!
Br: Drie k'raaien!

PL: Jeśli pan to ponownie zrobi...
NL: Indien u dat nogmaals uitvoert...
Br: Agge da doe...

PL: Uprzejmie proszę opóścić ten lokal!
NL: Ik zou u willen verzoeken, dit pand te verlaten!
Br: Maok da ge weg komt!

PL: Ja mam na ten temat odmienne zdanie
NL: Ik heb hierover een enigszins afwijkende mening
BR: Das nie.

Skecz z popularnymi dialektami Niderlandów.

Przeczytaj także: