Wymarli już ostatni polscy żołnierze wyzwalający Holandię. Część z nich żyła w Bredzie. Wymarły także ich tradycje i stowarzyszenia polonijne w Holandii. Polonijny krajobraz Bredy w ciągu osiemdziesięciu lat drastycznie się zmienił. Zmieniła się Europa.

Ta wojna rozpoczęła się już w 1990 r. gdy duchowieństwo wypełniło próżnię po upadłej partii PZPR. Krok po kroku kler zdobywał coraz większy wpływ na polskie dusze. Zaczynając od dzieci. Te dzieci z 1990 r. mają dzisiaj 40 lat.

W Holandii trwa narodowa dyskusja na temat systemu oświaty. Choć holenderska oświata należy do najlepszych w Europie to jednak wobec tak szybko zmieniającego się świata powstaje w tym kraju pytanie: czego właściwie nasze dzieci mają się uczyć dzisiaj aby w roku 2037 miały z tego pożytek?

Amsterdamska gorzelnia Lucas Bols istnieje 450 lat. Od 1997 roku alkohole tej firmy obecne są także na polskim rynku wódek, chociaż akurat wódka nigdy nie była specjalnością Bolsa. Jednak wódka to najłatwiejszy produkt destylacji a Polska to olbrzymi rynek zbytu.

Ludzie urodzeni, z grubsza, po roku 2000 zwani są pokoleniem Z. Oni mają ostry wzrok na odległość 40 centymetrów. Dosłownie i w przenośni. Ich świat z mobilnych aparatów jest bardzo ostry. Za ostry. 

Breda była jednym z miast wyzwalanych jesienią 1944 przez 1 Dywizję Pancerną pod dowództwem generała Stanisława Maczka. Na polskim cmentarzu wojskowym pochowanych jest 161 żołnierzy w tym sam generał. Dzisiaj już tylko staruszkowie w Bredzie pamiętają dzień wkroczenia Polaków do miasta.

Ostatnio miałem możliwość kilka wieczornych godzin spędzić przy polskiej telewizji. Popularne programy: Fakty po Faktach, Teleserwis, Polska i świat, Szkło kontaktowe, Dzień po dniu. Czym żyją Polacy?
 

Narody pękają na pół. Tych za i tych przeciw. Tych progresywnych, lewicowych, elitarnych i tych zachowawczych, prawicowych, kierujących się instynktami a nie rozumem. Punktem honoru jest dyskredytować przeciwnika.

Dla większości Holendrów jest to staroświecka, sentymentalna potrawa, jednak wciąż bardzo popularna. To jest głównie zimowa potrawa jak dla nas bigos. Oryginalna potrawa z smakowo dość obcą nam endywią jest prostą, chłopską potrawą która będzie smakowała.

Mimo, że Holandia jest krajem z najlepszą infrastrukturą drogową w Europie - z siecią 2500 km autostrad i 140 tys. km innych dobrych dróg - to jednak ten najgęściej zaludniony kraj Europy dusi się w korkach. Holender spędza od 50 do 70 godzin w korkach rocznie.

Być może młody Polakom wydaje się, że żyją w unikalnym kraju. Tak nie jest. Jest wiele krajów podobnych i wiele podobieństw w zmianach jakie zachodzą w całej Europie po 1990 roku. Generalnie upadek komunizmu zapoczątkował wiele zmian, w tym triumfalny powrót kapitalizmu. Także w Holandii czy Grecji.

W 1963 roku pracownik Philipsa skonstruował pierwszy prototyp kasety magnetofonowej. Ta kaseta rozpoczęła światową rewolucję w mobilnym odbiorze muzyki. Dzisiaj nie można sobie wyobrazić młodzieży bez słuchawek w uszach choć kasety są już zbędne.

Antropologia ras, modna na przełomie XIX i XX wieku, doprowadziła do obłędnej teorii, że mieszanie się ras nie jest zdrowe. Mimo, że Hitler był gorącym zwolennikiem ewolucji to też zapędził się w ślepą uliczkę "czystej rasy". Tymczasem ewolucja lubi mieszać i jej esencją jest competition - słowo którego nie ma w języku polskim. 

Gdy wbijam w moją holenderską wyszukiwarkę hasło "Polska" pojawia mi się na pierwszym miejscu Mr. Polska. Może nie każdy go zna, może nie każdy widziałby akurat jego jako najsłynniejszego Polaka w Niderlandach, ale dla mnie jest on ikonem generacji wielu polskich dzieci w Niderlandach.

Na długo zanim powstały takie międzynarodowe waluty jak dukat czy dolary istniały inne środki płatnicze, niekoniecznie złote lub srebrne ale też ładne, oko cieszące i jako ozdoby słynące: popularnie nazywamy je dzisiaj "koraliki i paciorki".

Jak wynika z ankiety wśród notariuszy, niemal połowa Holendrów zerwała wszelkie kontakty z jednym lub więcej członków rodziny z powodu zatargu o spadek. 

1 lipca 1863 roku Holandia zniosła niewolnictwo, choć w terytoriach zamorskich na plantacjach w Surinamie i Antylach niewolnicy zobowiązani byli pracować u plantatora jeszcze 10 lat. Uprawiano głównie trzcinę cukrową - wówczas cenny towar zamorski.

Ponieważ Holendrzy byli jednymi z pierwszych kolonizatorów dzisiejszych Stanów Zjednoczonych, więc lista sławnych Amerykanów z holenderskimi korzeniami jest bardzo długa. Ja ograniczam się tylko do nazwisk bardziej znanych w Polsce.

Rokrocznie trzeci wtorek września (hol.: derde dinsdag van september) jest najważniejszym dniem holenderskiej polityki i od tego dnia zaczyna się nowy rok polityczny po długich parlamentarnych wakacjach. Rząd i parlament mają generalnie wakacje i ferie jak uczniowie, tylko nieco dłużej, ok. 125 dni "przerw wakacyjnych" (reces) w roku.

W roku 1898 mieszkańcy Amsterdamu podarowali królowej Wilhelminie złotą karetę. Przez 112 lat była stałym elementem ceremonii "Prinsjesdag" - gdy król jedzie karetą do parlamentu a rząd prezentuje narodowi budżet państwa na nadchodzący rok. Ale złota kareta okazała się w XXI w. zbyt politycznie niepoprawna.