Turystyczne trasy po Holandii: trasa węgorza

Najbardziej cenioną w Holandii rybą jest węgorz czyli paling. Jezioro IJselmeer (uwaga! pisze się przez duże I i J!) było morzem między prowincjami Holandii i Fryzją. Wokół tego morza rybacy łowili i wędzili węgorze. Wokół tego morza znajdujemy dzisiaj najbardziej urocze miejsca Holandii.

Współcześnie połowy węgorza są rzadkością a te znajdujące się w handlu pochodzą z hodowli. Wyławiane są młode węgorzyki (glasaal) dryfujące z Morza Sargassowego i tuczone w basenach. Węgorz odgrywał ważną rolę w gospodarce i kulturze Holandii. Do niedawna w Amsterdamie odbywały się zawody "rwać węgorza" a śpiewacy z rybackiej wsi Volendam mają "głos węgorza" (palingsound).

Polecam bardzo ciekawą a może nawet najciekawszą samochodową trasę turystyczną po Holandii; trasę wokół jeziora IJselmeer - tzw. "trasę węgorzy". Pod linkami więcej wiatrakowych informacji o tych miejscach.

wędzone węgorze w Holandii
Wędzone węgorze w Holandii.

Holenderska turystyczna trasa węgorza

Trasę wokół jeziora IJsselmeer opisujemy w kolejności odwrotnej do wskazówek zegara, rozpoczynając w prowincji Północna Holandia zaraz za tamą która w 1933 odcięła Morze Południowe (Zuiderzee) od Morza Północnego.

Tama Afsluitdijk - najsłynniejsza w świecie, imponująca tama która połączyła Fryzję z Holandią zamieniając byłe Morze Południowe (Zuiderzee) w jezioro (IJsselmeer).

Medemblik - najstarsze miasto Zachodniej Fryzji (1289) z historyczną zabudową, wiatrakiem-młynem, zamkiem, pompą parową (gemaal) https://www.wiatrak.nl/54207/holandia-istnieje-dzieki-stacjom-pomp i muzeum maszyn parowych.

Enkhuizen było centrum największej floty śledziowej Niderlandów i jedną z siedzib kompanii VOC Miasto kwitło szczególnie w XVII wieku dzięki handlowi z krajami bałtyckimi, Anglią i Zachodnią Afryką. Z dala od zgiełku turystów masowo oblegających Amsterdam i Volendam.

miasto portowe Hoorn

Hoorn -  jeden z ważniejszych miast portowych minionych wieków skąd pochodziło wielu wilków morskich. Z dala od głównego nurtu masowej turystyki. Horn był niegdyś jednym z ważniejszych portów Niderlandów gdzie przypływały żaglowce z kosztownymi produktami (przyprawy korzenne, cukier, sól, chińska porcelana, tytoń) z Azji i Ameryki. Choć dzisiaj port ma tylko znaczenie rekreacyjne to świetność miasta jest nadal widoczna.

De Rijp - urocze i spokojne miasteczko, które kiedyś leżało nad morzem a jego mieszkańcy parali się połowem śledzia i wielorybów. Miasteczko ma także niezwykła więź z z Koreą i leży na krawędzi polderu Beemster - wzoru dla powstania Nowego Jorku.

Edam zawdzięcza swą nazwę tamie na rzeczce E (E-dam) i znany jest z kulistych serów edammer. Ser zdobył sławę już w XVII wieku eksportowany do innych krajów Europy. Dawniej parafina na skórce tego sera była kolorowana czerwonymi makami i do dziś najczęściej mają czerwony kolor.

Volendam jest miastem węgorza, jest szczególnym miasteczkiem rybackich z własną kulturą, dialektem i strojem ludowym. Volendam był także katolicką enklawą w protestanckich Niderlandach. Volendam jest niezwykle popularnym celem odwiedzin turystów. Specyficzna kultura mieszkańców tej wsi rybackiej nadal tworzy z niej istną enklawę w sercu Holandii. Stąd pochodzi wielu popularnych holenderskich piosenkarzy. Współcześnie jest to niezwykle popularną miejscowością zalewaną przez ponad milion turystów rocznie. 

Zaanse Schans - w tym żywym skansenie znajdziesz całą Holandię na kilometrze kwadratowym. Tu kupisz najpiękniejsze pamiątki, zobaczysz produkcję serów, sabotów i pracę wiatraka który zrewolucjonizował przemysł.

wieś rybacka Marken

Marken było kiedyś wsią rybacką na wysepce na Morzu Południowym i wyróżnia się starą drewnianą zabudową. Tą malutką wieś odwiedza ponad pół miliona turystów rocznie.

Amsterdam był największym portem Niderlandów który swą początkową świetność zawdzięczał... Gdańskowi. [zobacz: Przewodnik turystyczny po Amsterdamie]

Zamek w Muiden, Holandia
Zamek Muiderslot w Muiden.

Muiden jest starą osadą leżącą u ujścia rzeki Vecht z uroczym deptakiem nad rzeką, śluzami i zamkiem Muiderslot (jeden z najładniejszych zamków w Holandii), którego początki sięgały XIII wieku i pobieraniu opłat od przepływających statków. 

Naarden jest najlepiej zachowaną w Europie twierdzą, podobnie jak Zamość. Jego urok symetrycznych fortyfikacji, wałów kurtyn i bastionów najlepiej widać z lotu ptaka lub z miejscowego muzeum twierdzy.

wieś rybacka Spakenburg.

Spakenburg był także wsią rybacką na nieistniejącym morzem a dzisiaj jest wyjątkowo sympatycznym i spokojnym portem starych, typowych łodzi rybackich oraz nowoczesnych jachtów rekreacyjnych. 

Harderwijk jest starym, portowym miastem hanzeatyckim żyjącym niegdyś z handlu i rybołówstwa. Po zamknięciu w 1933 r. Morza Południowego tamą także to miasto straciło dostęp do morza i znaczenie gospodarcze, mimo to do dzisiaj słynie z targu rybnego i wędkarstwa. Tam też mieści się delfinarium.

Kampen leży u ujścia rzeki IJssel (od której to nazwę bierze IJsselmeer - dawne Morze Południowe) i było znaczącym portem hanzeatyckim i centrum przemysłu tytoniowego.
 

Mapa atrakcji turystycznych Holandii
Mapa atrakcji turystycznych Holandii wokół byłego Morza Południowego.

Giethoorn jest niezwykłą wsią na wodzie gdzie do niedawna można się było poruszać wyłącznie łodziami jak w Wenecji. Sielankowa wieś zwana często holenderską Wenecją, jako, że brak w niej dróg kołowych - poruszać się można tylko wodą lub po ścieżkach z licznymi mostkami. Giethoorn jest oblegane przez turystów z całego świata także zachwalać go nie trzeba [więcej o Giethoorn]

Urk jest osobliwą wsią rybacką. Do 1939 roku był wyspą z latarnią morską na Morzu Południowym  i chociaż dzisiaj leży na brzegu osuszonego lądu to zachowała swój wyspiarski, odizolowany charakter. Urk posiada dzisiaj wciąż największą flotę rybacką Holandii i przemysł rybny. Urk to dzisiaj miasto węgorza, okonia morskiego i małej rybki stynki (spiering) ale także "wyspa" ortodoksyjnej wiary chrześcijańskiej gdzie w niedzielę jest wszytko zamknięte.  

Lemmer to także stara fryzyjska wieś rybacka, z uroczym portem i zabudową na nabrzeżu.

Stavoren jest malutkie, ale było niegdyś fryzyjskim miastem hanzeatyckim z rozbudowanym portem, zwodzonymi mostkami i jachtami. Podobnym uroczym miasteczkiem jest Hindeloopen. Obie miejscowości liczą zaledwie kilkaset mieszkańców i życie toczy się tam spokojnie, z daleka od turystów, nad wodą lub na łodzi. 

Nasza krótka impresja z kilku wyżej omawianych miejsc, latem 2019 r.

Każda z tych miejscowości warta jest właściwie jednego dnia spacerów i zwiedzania. Urok "prawdziwej Holandii", z wiatrakami, rybackimi wsiami, morzem, smażoną rybką i bogatą historią żeglarskiej potęgi i światowego handlu.

Polecamy także inne trasy turystyczne po Niderlandach: