Skąd pochodzi Belgia?

Państwo Belgia liczy zaledwie 191 lat co nie było niczym dziwnym w XIX wieku gdy rodził się nacjonalizm. Włochy istnieją 161 lat, Niemcy 155, nie mówiąc już o skomplikowanej historii Polski. Mimo to Belgia istnieje już na mapach Europy ponad 2000 lat. 

Od niepamiętnych czasów teren współczesnego Beneluksu nazywano z racji jego depresyjnego położenia po prostu "Niski Kraj" (Low Countries) czyli tak jak nazywa się w wielu językach do dzisiaj: Niederlande (D), Pays-Bas (F), Paesi Bassi (I), Los países bajos (E). Holland natomiast to część kraju, region około 30-kilometrowy pas wzdłuż zachodniego wybrzeża dzielący się na dwie prowincje: Północna i Południowa Holandia. 

Przez wieki Niski Kraj był więc Niderlandami i dopiero za sprawą Napoleona Niderlandy rozpadły się na Holandię na północy i Belgię na południu.

    Pra Belg Tongeren
    Pomnik bohatera narodowego Belgów, Ambioriksa w Tongeren oraz rekonstrukcja twarzy "Belga" sprzed 2000 lat.

    Skąd nazwa Belgia?

    Z grubsza 2 tysiące lat temu, za czasów Cezara, obszar dzisiejszego Beneluksu, Francji i część Niemiec i Szwajcarii starożytni Rzymianie nazywali Gallia (po polski Galia). Ta północną część Gali zwali Gallia Belgica. Gallia Belgica była też północną granicą cesarstwa od delty Renu do Sekwany na Południu. Na wschód od Gallia Belgica leżała Germania. Mieszkańcami Belgii były różne plemiona celtyckie i germańskie.

    Galia Begica
    Galia ok. roku 50 p.n.e. i z prawej Galia Belgica z roku 1603.

    Rzymska Galia istniała pięć wieków do upadku cesarstwa, gdy zdobyta została przez Franków w 486 r. Mimo to obszar ten nadal nosił nazwę Galia, także we wczesnym średniowieczu aż do powstania Francji ok. roku 1000. Mimo to nadal w nowoczesnej grece i łacinie Francja nazywa się Gallia (Γαλλία). Jedynie północna Galia, czyli ta Gallia Belgica opierała się rzymskiemu panowaniu i łacińskiej mowie. Juliusz Cezar podzielił Galie na trzy części: celtycką, akwitańską i belgijską. W belgijskiej Gali powstawały pierwsze miasta: Arras, Amiens, Reims, Metz, Trier i Tongeren. Dlatego na terenie współczesnej Belgii najstarszym miastem jest Tongeren (z niezwykle ciekawym galijsko-rzymskim muzeum).

    Waleczni Belgowie

    Na rynku najstarszego miasta Belgii; Tongeren,  stoi pomnik Ambioriksa. Ambioriks był przywódcą powstania belgijskich plemion przeciwko Rzymianom w czasach Juliusza Cezara. Podstępnie Ambioriks wybił pięć kohort rzymskich legionów (ok. 2- 3 tys. żołnierzy). Gdy rozgniewany senat rzymski dowiedział się o tej rzezi, nakazał zniszczyć plemiona Belgów (celtycki lud Eburonów) co też się stało; ludzi wymordowano lub wypędzono, wsie i pola spalono. Cezar pisał o Belgach, że był to najodważniejszy lud całej Galii. W XIX wieku - w czasach gdy rósł nacjonalizm w Europie i każdy naród wyszukiwał narodowych symboli, Ambioriks (obok Rubensa) stał się symbolem waleczności Belgów.

      Niderlandy i Belgia
      Mapa Niderlandów z 1609 r. w formie lwa którego "zadem" jest Belgia oraz z prawej mapa Galia Belgica z ok. 1700 r.

      Habsburgowie

      W XV wieku obszar dzisiejszej Belgi znajdował się pod panowaniem Habsburgów. W tych renesansowych czasach członkowie dynastii Habsburgów mieli we władaniu olbrzymie obszary Europy: Bohemię, Węgry, Austrię, Toskanię, północne Włochy, Portugalię i Hiszpanię.  Habsburscy władcy Hiszpanii posiadali z kolei Niderlandy które w XVI wieku zwano także Belgica. Także nowe holenderskie kolonie w Północnej Ameryce (Nowy Jork) widniał na mapach jako Belgica Nova. Obszar Belgii był przez wieki także teatrem większości wojen w Europie zwany więc bywał "polem bitwy Europy". Północne już protestanckie Niderlandy po 80-letniej wojnie wyzwoliły się w końcu spod panowania hiszpańskich Habsburgów w 1648 ale południe kraju pozostało w rękach (katolickich) Habsburgów jeszcze 150 lat do roku 1795 gdy władanie całymi Niderlandami przejęli Francuzi.

        Niderlandy w XVI w
        Niderlandy w XVI w., w okresie wojny narodowowyzwoleńczej spod panowania hiszpańskich Habsburgów.

        Następnie za sprawą Napoleona Niderlandy stały się monarchią w 1815 r. gdy Wilhelmem I Orański ogłosił się królem całych Niderlandów. Do tej pory Niderlandy były w miarę demokratyczną republiką a Wilhelmem I stał się pierwszym królem Holandii. Jednak w roku 1831 za sprawą Francuzów Belgia oderwała się od Niderlandów i postawiła na tronie księcia saksońskiego Leopolda I. Także państwo o oficjalnej nazwie Belgia istnieje niecałe 200 lat.

        Przeczytaj także: