Skansen Zaanse Schans

środa, 17 Listopad, 2021

Wieś Zaanse Schans - obecnie skansen - jest zdecydowanie jedną z największych atrakcji turystycznych Holandii. Tutaj trafisz na wszystkie symbole tego kraju: wiatraki, sery, chodaki i w kwietniu tulipany, czyli jaka była Holandia 300-400 lat temu - jak z pocztówki.

Zaanse Schans jest więc bardzo oblegany przez turystów z całego świata. Odwiedza go rocznie już grubo ponad 2 mln turystów - tj. niemal dwa razy więcej niż zamek na Wawelu. Naszym zdaniem jest to największa atrakcja dla zagranicznego turysty w Holandii. Zresztą w promieniu 10 km leży większość top atrakcji tego kraju: Amsterdam, Volendam, Marken, De Rijp i plaże Morza Północnego.

obrazki ze skansenu Zaanse Schans

Historycznie pierwszy region przemysłowy Europy

Nad rzeką Zaan koło Amsterdamu rozwinął się w XVII w. pierwszy w świecie region przemysłowy. Dzięki do perfekcji opanowanej sztuce budowy wiatraków mogły one służyć jako pierwsze naprawdę silne motory napędzające dowolne maszyny już 400 lat temu. Region nazywa się Zaanstreek i w jego najlepszym okresie (1720 r.) liczył 600 wiatraków pracujących dla potrzeb przemysłu. Łącznie w Zaanstreek zbudowano na przestrzeni XVII-XVIII w. 1100 wiatraków. Dopiero pod koniec XIX wieku maszyny parowe wyparły wiatraki i większość z nich zburzono. Obecnie skansen Zaanse Schans należy do najciekawszych atrakcji turystycznych Holandii. choć nie tylko z powodu wiatraków.

mapa wiatraków
Fragment mapy wiatraków regionu Zaanstreek z XVII wieku. z rzeką Zaan po lewej.

Na tym małym obszarze, w XVII wieku, skoncentrowane były kuźnie, tartaki, przemysł stoczniowy, żegluga, handel, bednarze, tkalnie, krochmalnie, producenci ultramaryny, wytwórnie żagli, papieru, farb, świec, tytoniu, kakao, zakłady ciesielskie i producenci naczyń cynowych a także wielorybnictwo i wytapianie tranu, hodowla bydła - to wszystko można było znaleźć nad brzegami rzeki Zaan. Nad brzegami rzeki Zaan w XVII w, istniało 60 stoczni budujących 150-200 żaglowców rocznie. Tutaj uczył się żeglarskiego rzemiosła car Rosji Piotr Wielki.

Budowa żaglowców była jedną z najważniejszych branż tego regionu już od XVI wieku. Około 300 paltraków-tartaków (hol.: paltrokmolen) cięło drewno na belki i deski do budowy statków, które to drewno z kolei sprowadzane było z krajów wokół Bałtyku, w czym duża część z Polski przez gdański port.

Skansen Holandii
Drewniany dom (zdjęcie w środku po prawej) ze sklepikiem spożywczym na parterze, który był w XIX w. pierwszym sklepem obecnie największej sieci holenderskich supermarketów Albert Heijn (AH).

Skansen Zaanse Schans

Na terenie Zaanse Schans można odwiedzić różne muzea. Słynny jest sklepik spożywczy który dał początki współczesnej sieci supermarketów AH (dawniej znany w Polsce jako "Albert"). W muzeum piekarstwa odkryjesz dawne rzemiosło wypieku chleba, zobaczysz muzeum zegarów, czekolady lub obejrzysz dom XIX-wiecznej rodziny kupieckiej. Skansen posiada specjalną kolekcję naczyń, odzieży i obrazów z tego regionu. 

W skansenie obejrzeć można oryginalne drewniane magazyny i domy mieszkalne z lat 1600-1825 oraz wiatraki przemysłowe z XVII w. oraz niektóre repliki z XX wieku.  oraz oczywiście zwiedzić kilka wiatraków przemysłowych znanych w Polsce pod nazwą paltrak. 

W pobliżu Zaanse Schans leży region Beemster - najstarszy holenderski polder z uroczymi miejscowościami jak np. De Rijpe.

Nie wszystkie atrakcje skansenu otwarte są codziennie, sprzwdź na stronie skansenu jakie atrakcje otwarte są w jakich godzinach. Generalnie większość atrakcji otwarte jest w godz. 9-17.

Jak dojechać do Zaanse Schans? 

Jadąc samochodem użyj w nawigacji adres: Schansend 7, Zaandam lub użyj ten link na mapie Parking kosztuje € 12,- za dzień. Zaanse Schans leży na północny-zachód od centrum Amsterdamu, w odległości 20 km samochodem, 15 km rowerem.

Autobus nr. 319, cały rok oraz nr. 817 latem, z dworca głównego w Amsterdamie. W czasie przed-koronowym można było dopłynąć do skansenu łodzią lub statkiem wycieczkowym z miasta Zaandam, ale obecnie należy sprawdzić na ich stronie jakie są możliwości.  

Sam wstęp do skansenu jest gratis jedynie wstęp do niektórych atrakcji (fabryka czekolady Verkade, muzeum wiatraków, przędzalnia, paltrok-tartak, wiatrak-produkcji farb, muzeum zegarów) kosztuje i można kupić Zaanse Schans Card za € 23,50 dającą wstęp do wszystkich atrakcji.

Przeczytaj także: