Przewodnik po Amsterdamie - atrakcje turystyczne

W tej serii opisujemy prawie wszystko co turysta powinien wiedzieć udając się do Amsterdamu i opisujemy miejsca w których trzeba być aby móc powiedzieć "znam nieco Amsterdam".

Atrakcje turystyczne Amsterdamu

Kręgi kanałów

Unikalne i niezwykle malownicze są amsterdamskie kręgi kanałów (hol.: grachtengordel, zobacz także amsterdamskie kanały). Formą przypominają pajęczynę sieci kanałów (hol.: gracht = fosa) które powstały w okresie burzliwego rozwoju miasta w XVII wieku. W tym okresie Amsterdam stał się centrum handlu światowego i bogactwo płynęło do miasta szerokim strumieniem ze wszystkich stron świata, bogacąc kupców w czasach gdy świat był jeszcze holenderski. Miasto rosło a wraz z nim dochodziły nowe kręgi kanałów. Fasady bogatych kamienic stały frontem do kanałów a w głębi, między kanałami zamieszkiwał proletariat. Początkowo pierścienie kanałów miały funkcję transportową oraz sanitarną, dopiero na początku XX wieku, po wprowadzeniu kanalizacji - służy już tylko praktycznie jako ozdoba miasta.

Drogie miasto

Dzisiaj słowo "grachtengordel" dostało także nowego znaczenia, jako miejsce gdzie mieszka bogata, lewicowa elita intelektualna Holandii. Nic w tym dziwnego gdy metr kwadratowy mieszkania centrum i w lepszych dzielnicach miasta kosztuje 7.500 do 10.000 euro (2019).

Pod względem cen wynajmu mieszkań Amsterdam jest obecnie najdroższym miastem Europy, a pod względem kosztów życia prześciga go jedynie Londyn i Paryż.

Spacerując wzdłuż tych trzech kanałów (Herengracht, Keizersgracht i Prinsengracht) spacerujesz po XVII wiecznym Amsterdamie. Na tych ulicach wartość nieruchomości jest też najwyższa z całej Holandii. W roku 2017 wartość wszystkich domów na ulicy Keizersgracht wynosiła 680 mln euro, w roku 2019 przekroczyła miliard. 

W języku polskim przyjęliśmy nazwę kanały dla holenderskich grachten, gdy definicja kanałów jest inna i cała Holandia liczy sobie faktycznie tylko 43 kanały ale są tysiące grachten!

Amsterdamskie place i kościoły

Leidseplein (Plac Lejdy) powstał w czasie budowy kręgu kanałów w XVII w.. Przy placu znajduje się dużo kawiarń. pubów i restauracji. W okolicy tego [placu  znajdują się: teatr DeLaMar, sala koncertowa Melkweg, kina oraz słynny klub Paradiso. Szczególnie w ładną pogodę plac się zapełnia, muzykanci uliczni przygrywają, stoliki na tarasach pełne są gości. Przy tym placu znajduje się też kontrowersyjny kompleks Bulldog Palace; prawdziwa atrakcja dla turysty żądnego wrażeń.

Rembrandtplein jest w porównaniu z Leidseplein spokojniejszym placem, z pomnikiem Rembrandta na środku, kawiarniami i restauracyjkami dookoła. Niedaleko placu znajduje się kino Tuszyński z osobliwą architekturą, wnętrzem i historią.

Waterlooplein był niegdyś żydowskim targowiskiem ale i dziś jest nadal największym codziennym pchlim targiem Amsterdamu.

Nieuwmarkt (Nowy Rynek) jest dla wielu amsterdamczyków ulubionym placem miasta z pięknym średniowiecznym budynkiem miejskiej wagi (De Waag) w centrum. Tutaj stała waga państwowa, strzegąca kalibrowanej wagi towarów sprzedawanych na rynku oraz był to też siedziba cechu malarzy - tak ważnej części historii miasta. Pamiętam, że w roku 1997, gdy tworzyłem moją pierwszą home page o Holandii, to w budynku Wagi znajdowała się jedna z pierwszych kawiarenek internetowych w Holandii. Przy Nieuwmark znajdował się niegdyś słynny Cotton Club - miejsce spotkań Afrykańczyków a później Surinamczyków. W słoneczny dzień tarasy na tym placu zapełniają się natychmiast amsterdamczykami spragnionymi słońca.

Nieuwe Kerk (Nowy Kościół) przy Placu Dam stoi gotycki Nowy Kościół i choć zwie się "nowy" to liczy już sobie ponad 600 lat. Ta monumentalna budowla jest dzisiaj używana głównie dla manifestacji kulturalnych, wystaw i galerii. W tym kościele pochowanych jest kilku słynnych Holendrów jak admirał Michiel de Ruyter, poeta Joost van den Vondel i admirał Jan van Galen. Nowy Kościół jest także miejscem oficjalnych ceremonii królewskich jak koronacja królowej Beatrix w roku 1980, ślub jej syna księcia Wilhelma Aleksandra z Maximą w roku 2002 oraz koronacja Wilhelma Aleksandra w 2013 r.

Oude Kerk (Stary Kościół) jest jednym z najważniejszych kościołów Holandii i jest jednocześnie najstarszą budowlą Amsterdamu (XIII w.) stojącą ironicznie w samym środku dystryktu czerwonych latarń. Kościół liczy sobie ponad 700 lat i pochowanych w nim jest wielu znamienitych historycznych postaci tego miasta, artystów, notabli, burmistrzów, bohaterów narodowych, m.in. Saskia, żona Rembrandta.

W czasie reformacji (pod koniec XVII wieku) protestanci ogołocili ten kiedyś katolicki kościół z obrazów, rzeźb i większości ozdób. Na długie wieki kościoły katolickie przestały funkcjonować w zreformowanym kraju. Wówczas, także ten kościół był przez pewien czas miejscem amsterdamskiej giełdy.

Westertoren (Zachodnia Wieża) jest najwyższą (85 m) wieżą kościelną Amsterdamu, ważnym punktem krajobrazu miasta. Nieopodal znajduje się dom w którym ukrywała się za okupacji Anna Frank. Z okna widziała tą wieżę. Latem można wejść na tą renesansową wieżę z 1638 roku.

Ciekawostką jest, że zegar z wieży Westertoren służył do pierwszej połowy XX wieku jako wzorzec Niderlandzkiego Czasu. Gdy w Warszawie i Belinie było południe to w Amsterdamie była jeszcze godzina 11.20. Holenderska strefa czasowa różniła się o 20 minut od UTC - czasu z Greenwich.  Pod okupacją niemiecką w czasie II Wojny Światowej Niemcy wprowadzili w Holandii jak i w całej Europie czas berliński (UCT+1). Więcej o naszych strefach czasowych >>>

Ukryte perły Amsterdamu

• Begijnhof (Klasztor Beginek). Nazwa Beginki pochodzi od patronki Świętej Begga i jest to forma świeckiego klasztoru żeńskiego występująca od czasów średniowiecza praktycznie tylko na obszarze dzisiejszej Holandii, Belgii i północnej Francji. Był to rodzaj świeckiego klasztoru, domu opieki dla wdów i starych panien. Dziedzińce takich klasztorów w wielu miastach Beneluksu są uroczymi oazami ciszy i spokoju w często zabieganym mieście dookoła. Około roku 1150 zdecydowała się tu zamieszkać grupa pobożnych samotnych kobiet, które opiekowały się chorymi i uczyły dzieci. Amsterdamski Begijnhof znajduje się przy ulicy Spui w samym centrum miasta. Jest to najbardziej znany i zaskakujący ogród w samym sercu tłocznego Amsterdamu. Tam też znajduje się angielski kościół z XV wieku z pulpitem zaprojektowanym przez Mondriana. Przez te niemal 900 lat wiele domów zostało wyremontowanych lub przebudowanych ale zachowała się drewniana fasada domu pod numerem 34, która jest najstarszym drewnianym domem miasta z 1475 r. Fotogeniczny dziedziniec Beginażu to oaza spokoju w centrum Amsterdamu.
• Muzeum "Ons’ Lieve Heer Op Solder". To muzeum ukryte jest w centrum Amsterdamu i jest najstarszym muzeum miasta po Rijksmuseum. W dobrze zachowanej kamienicy nad kanałem z XVII wieku zwiedzający mogą doświadczyć, jak prześladow2ani w czasach reformacji katolicy praktykowali w ukryciu swoją religię w Amsterdamie Złotego Wieku.
• Amsterdamskie Muzeum Ruchu Oporu. W tym muzeum zwiedzający mogą dowiedzieć się wszystkiego o życiu codziennym w latach okupacji. W autentycznej dekoracji ulic i domów z tego okresu można dowiedzieć się więcej o prześladowaniu Żydów, kolaboracji i oporze z lat 1940-45.
• Hale Amsterdamu. W "De Hallen" w modnym Amsterdamie Oud-West znajdziesz centrum kulturalne zlokalizowane w dawnej zajezdni tramwajowej. W De Hallen znajduje się kino, hotel, biblioteka, sklepy kreatywne i food-hala: targ gastronomiczny z różnymi stoiskami amsterdamskich przedsiębiorców.
• Synagoga Portugalska. Ten budynek z 1675 roku był wówczas największą synagogą na świecie i symbolizuje tolerancję religijną Amsterdamu w XVII wieku. Biblioteka Ets Haim (Drzewo Życia) znajduje się w budynkach gospodarczych. Synagoga i biblioteka nie zostały zniszczone w czasie wojny.

Animacja rozkwitu Amsterdamu 400 lat temu