Historia pralni

Śnieżnobiałe koszule i prześcieradła były zawsze pożądane. Już od wczesnego średniowiecza. Jak wywabiano plamy?

Praczki

Od średniowiecza na Zachodzie popularną formą "internatu" dla wdów - rodzaj świeckiego klasztoru żeńskiego - był beginaż (begijnhof) a zamieszkujące go kobiety zwały się  beginki (begijnen). Beginaże znajdowały się w każdym mieście. Beginki dorabiały sobie usługami pralniczymi.

wybielanie płócien
Fragment obrazu "Pole płócien we wsi", Jan Brueghel (młodszy), 1650.

Słońce: wywabiacz plam

Bleekweide lub bleekveld nazywały się dawniej trawniki na których wybielano pościel/sukno (laken).

Mokre prześcieradło rozłożone na słońcu pod działaniem mocnego słońca (ultrafiolet) bieleje podobnie jak w wodzie utlenionej - co zauważono już w średniowieczu.

Do dzisiaj w niemal każdym holenderskim i belgijskim mieście jest ulica ze słowem "bleek" w nazwie: Bleekstraat, Blekersstraat, itp.

wybielarnia prania
Widok na Haarlem z polami wybielaczy (bleekvelden), 1670

Wybielarnia - blekerij

Jeszcze lepszym sposobem było wybielanie lnianych płócien w zsiadłym mleku.

Istniały pralnie gdzie płótno prano wielokrotnie w ługu z popiołu, po tym "naświetlano" na słońcu, kąpano w zsiadłym mleku, płukano, suszono i te czynności powtarzano wielokrotnie aby uzyskać biel doskonałą.

Bielenie w zsiadłym mleku zastąpiono w XVIII w. chlorem i zaczęto dodawać pigmentu akwamaryna do ostatniego płukania prania co potęguje efekt bieli.

wybielarnia prania
"Pole płócien we wsi", Jan Brueghel (młodszy), 1650.

Sezon wybielania trwał od kwietnia do sierpnia - gdy słońce było najsilniejsze. 

Trawnik do rozkładania płócien miał z reguły wymiary 20x100 m ze specjalnie do tego wykopanym kanałem wokół - aby czerpać wodę do polewania płócien.

wybielanie prania
Wybielanie płócien przy ulicy Boomsluiterskade w Hadze, 1846.

Wybielanie słońcem jest coraz mniej spotykane, ale jak chcesz mieć ładnie pachnące i śnieżnobiałe prześcieradło; połóż je (latem) po praniu na słonecznym trawniku (można powiesić na sznurku, ale wówczas łapie znacznie mniej światła) - efekt gwarantowany.

wybielanie prania
Akwarela "wybielanie w Scheveningen", Vincent van Gogh, Haga 1882.