Ostatnia bitwa II wojny światowej w Europie
W nocy z 5 na 6 kwietnia 1945 r. ośmiuset Gruzinów zabiło nożami 200 swoich niemieckich kolegów w śnie. Rozpoczęła się ostatnia bitwa II wojny światowej.
6 kwietnia 1945 r. - gdy już losy III Rzeszy były przesądzone bo Armia Czerwona wkroczyła właśnie do Prus Wschodnich - 882 Ostbatalion Legionu Gruzińskiego stacjonujący na holenderskiej wysepce Texel nad Morzem Północnym powstał przeciwko Niemcom i przejął kontrolę nad prawie całą wyspą. Walki Gruzinów z Niemcami trwały jeszcze 10 dni po oficjalnej kapitulacji III Rzeszy.
W nocy z 5 na 6 kwietnia 1945 r. Gruzini zabili bagnetami i nożami swoich niemieckich kolegów na kwaterach lub na warcie. Zginął cały niemiecki personel, z wyjątkiem dowódcy majora Breitnera, który zdołał uciec.
Powstanie rozpoczęło się w niemieckim centrum dowodzenia na wyspie, niedaleko miejscowości Den Burg i było prowadzone przez porucznika Loladzę. 800 Gruzinów obawiało się zemsty Stalina, ponieważ kolaborowali z Niemcami. Powstanie to musiałoby udowodnić ich lojalność wobec Związku Radzieckiego. Tej nocy zginęło około 200 Niemców i zdobyto wiele umocnień na wyspie. Gruzinom nie udało się jednak zdobyć baterii dział z umocnień Wału Atlantyckiego. Jedną z takich baterii była Marineflakbatterie koło wsi Den Hoorn. Następnego ranka cztery działa przeciwlotnicze z baterii zaczęły strzelać na miasteczko Den Burg, powodując wiele szkód.
Gdy Hitler usłyszał o gruzińskim powstaniu, wpadł w furię i nakazał natychmiastowego stłumienia powstania. Pułkownik Neumann z 2 tys. strzelców rozpoczął natychmiast kontratak na wyspę. Po zaciekłej walce 6 kwietnia Den Burg został zdobyty przez Niemców. Gruzini wycofali się do wsi De Koog i umocnień na lotnisku. Od 8 do 10 kwietnia toczyła się bitwa pod De Koog. Z lądu przybywało coraz więcej wojsk niemieckich ale trudno im było zająć własne pozycje w bunkrach Wału Atlantyckiego.
Powstanie gruzińskie było ostatnią bitwą II wojny światowej w Europie
Ostateczna bitwa rozegrała się na północy wyspy wokół latarni morskiej którą walki mocno uszkodziły. Po upadku ich północnych pozycji, Gruzini ukryli się i rozpoczęli wojnę partyzancką. Wspierał ich lokalny ruch oporu. Walki trwały do przybycia wojsk kanadyjskich 20 maja 1945 r.
Podczas powstania zginęło 565 Gruzinów, 120 mieszkańców Texel i 812 Niemców. Gruzini leżą pochowani na cmentarzu w Hoge Berg na wschodzie wyspy. 228 Gruzinów przeżyło i wróciło do Związku Radzieckiego a z nich 26 wysłano do Gułagu. Ci, którzy przeżyli, zostali zrehabilitowani w połowie lat pięćdziesiątych.
- Podczas wojny półwysep Hel był centrum szkolenia personelu łodzi podwodnych U-Boot i stał się silnym środkiem oporu podczas napierającej w 1945 r. Armii Czerwonej. Ostatecznie Hel był jednym z ostatnich miejsc, w którym skapitulowały ostatnie oddziały niemieckie w 1945 roku – broniący Helu żołnierze Wehrmachtu poddali się Armii Czerwonej dopiero 14 maja 1945 r.
Przeczytaj także: