Grypa, przeziębienie i antybiotyki
Poniżej przepisuję w skrócie co ważniejsze punkty o grypie i przeziębieniu z oficjalnych ulotek w poczekalni u holenderskiego lekarza domowego (huisarts). Tak też odnosi się holenderska służba zdrowia do tej uprzykrzonej choroby.
O chorowaniu w Holandii i kontraście z polskim podejściem do chorowania i o sposobach leczenia już pisałem (zobacz linki). Poniżej garść faktów których wielu zdaje się ignorować.
Fakty:
- Grypę i przeziębienie wywołują wirusy.
- Na wirusy ludzkość nie wynalazła jeszcze żadnego lekarstwa.
- Antybiotyki mogą być używane w wypadku infekcji lub zapalenia spowodowanego przez bakterie.
Antybiotyk może hamować rozwój lub niszczyć bakterie. Bez użycia antybiotyków, pewne choroby, jak np. zapalenie płuc mogą być śmiertelne ale inne, jak np. w przypadku zapalenia ucha środkowego, efekt leczenia antybiotykami ma bardzo mały wpływ. Antybiotyki mogą być czasami użyte zapobiegawczo np. przy często powracającym zapaleniu dróg moczowych. Coraz więcej bakterii uodparnia się na antybiotyki i coraz trudniej jest wyprodukować antybiotyk który na określone bakterie jeszcze działa. Zbyt częste i zbyt długie używanie antybiotyków zwiększa ryzyko nieefektywności w przypadku wielu wirusowych zapaleń.
Używanie antybiotyków w czasie przeziębienia lub grypy nie ma żadnego sensu i nie ma żadnego wpływu na przebieg choroby.
- Objawami przeziębienia jest ogólne złe samopoczucie, katar, ból gardła, ból głowy, podwyższona gorączka i kaszel.
- Objawami grypy jest zazwyczaj ogólnie bardzo złe samopoczucie, wysoka gorączka, ból mięśni, ból głowy i katar.
Przy grypie najgorsze objawy mijają najczęściej w ciągu 3-5 dni. Okres pełnego powrotu do zdrowie może trwać jeszcze jeden do trzech tygodni. Kaszel może męczyć jeszcze kilka tygodni. Osoby zaliczane do grupy podwyższonego ryzyka (emeryci, pacjenci układu krążenia, układu oddechowego i cukrzycy) mogą otrzymać co roku szczepionkę przeciw grypie (griepprik) Przy bardzo wysokiej temperaturze lub silnym bólu głowy można używać środek przeciwbólowy o nazwie paracetamol (w Polsce najpopularniejszy pod marką handlową APAP) lub jeden z podobnych środków przeciwbólowych. Przy katarze mogą nieco ulżyć krople do nosa Xylometazoline. Zdarza się, że u przeziębionych dzieci występuje dokuczliwy ból ucha który także najlepiej zwalczać czopkami paracetamol. Na stronie aptekarzy znajdziesz spis wszystkich leków ich właściwości w Holandii.
Kiedy powinieneś iść do lekarza:
Dzieci
• Gdy dziecko zachowuje się i wygląda chore.
• Gdy dzieci w wieku do 6 miesięcy kaszlą a starsze mają kaszel dłużej niż 5 dni.
• Gdy dzieci w wieku 6 miesięcy mają ból ucha lub dzieci starsze mają ból ucha dłużej niż 2 dni.
• Gdy dzieci mają temperaturę powyżej 40ºC.
Dorośli
• Gdy jesteś starszy niż 75 lat i czujesz się chory.
• Gdy masz temperaturę powyżej 38ºC dłużej niż 5 dni.
Grypa i przeziębienie przechodzą po tygodniu. Na ogól nie ma potrzeby iść z tym do lekarza, chyba, że choroba trwa dłużej niż tydzień. Jeśli masz kaszel, katar, ból gardła, głowy bądź ucha – twój aptekarz doradzi ci właściwe środki.
- I jeszcze to: holenderski lekarz domowy nie przepisuje antybiotyków na grypy i przeziębienia.
Powyższe spisane na podstawie holenderskich źródeł medycznych które wyraźnie nie pasują do polskich utartych zachowań.
Szczepionka przeciw grypie
Co roku, w październiku i listopadzie 6 milionów Holendrów otrzymuje od lekarza zawiadomienie kiedy mają się zgłosić na szczepienie przeciw grypie. Szczepionka przeznaczona jest dla osób w wieku od 60 lat oraz dla dorosłych i dzieci z pewnymi ryzykownymi schorzeniami. Szczepienie jest gratis. Szczepionka nie daje 100-procentowej gwarancji ale zmniejsza o 40% szansę na zachorowanie na grypę, szczególnie u osób starszych zmniejsza objawy choroby i ryzyko powikłań.
Największe epidemie i pandemie
- Najgroźniejsza pandemia grypy, zwana hiszpanką, miała miejsce w zimą 1918-1919 r. Wirus pochodził z Teksasu, USA i ogarnął cały świat. Zmarło kilkadziesiąt milionów ludzi. W Holandii 30 tys. ofiar.
- W 1957 r. pandemia azjatyckiej grypy pochłonęła 2 mln. ofiar.
- w 1968-1969 pandemia grypy Hong-Kong pochłonęła 1 mln. ofiar.
- Pod koniec 2002 r. w Chinach wybuchła epidemia wirusa SARS, nietypowe zapalenie płuc, tzw. choroba odzwierzęca, na skutek której zmarło w świecie ponad 8 tys. osób.
- W roku 2009 tzw. meksykańska grypa spowodowała pandemię z liczbą ok. 14 tys. zgonów.
- W Holandii mówi się oficjalnie o "epidemii": jeśli dwa tygodnie z rzędu więcej niż 51 na 100 tys. osób zostanie zarażonych wirusem grypy. W pandemii wirus wywołuje chorobę u ludzi na całym świecie.
- Ostatnia duża epidemia grypy w Holandii z zimy 2014-2015 trwała aż 21 tygodni pochłaniając 8600 ofiar.
- Grypa 2017-2018 pochłonęła w Holandii aż 9400 ofiar. W 90% są to bardzo starzy i schorowani ludzie.
- W grudniu 2019 r. w chińskiej metropolii Wuhan zaobserwowano grupę objawów "zapalenia płuc nieznanego pochodzenia", które szybko powiązano z rynkiem ryb i zwierząt, na którym sprzedawano również żywe zwierzęta. Rynek ten składał się z około tysiąca straganów, gdzie sprzedawano między innymi kurczaki, bażanty, nietoperze, świstaki, węże, jelenie, króliki i inne dzikie zwierzęta. Podejrzewa się, że to może być źródłem nowego typu wirusa (korona) od chorób odzwierzęcych.
- Do 31 stycznia 2020 r. na koronawirus zmarło w Chinach 259 osób (na 12 tys. zachorowań) - co znaczyłoby, że ok 2-3% zachorowań kończy się śmiercią. To niewiele więcej niż śmiertelnych wypadków po zwykłej grypie. Do końca 6 lutego liczba ofiar wyniosła 632 - co miałoby świadczyć, że wirus nie rozprzestrzenia się tak szybko jak w wypadkach innych pandemi. 14 lutego 2020 ilość zgonów koronawirusa wzrosła do 1521.
[Aktualizacja z 2009 r.]