Gdzie finanse i księgowość ważniejsze są niż honor

Holendrzy już w średniowieczu nauczyli się od Żydów mądrości której wielu narodom wciąż brak: liczy się twoja fortuna a nie twoja zasmarkana wiedza, opinia, inteligencja, duma, ambicja i godność. Gdy masz pieniądze to masz tą resztę. Holenderski buchalter potrafi policzyć wszystko.

W Polsce - tak naprawdę - historyczna pamięć zaczyna się dopiero po roku 1945. Co było wcześniej - to tylko legendy, mity, notatki cudzoziemskich kronikarzy i bardzo subiektywne interpretacje. W Holandii nie było nigdy takiej zawikłanej historii. 

Ciągłość historii

Historia tego kraju ma logiczną ciągłość. Ten sam naród. Ten sam obszar. Ta sama elita władzy. Kontynuacja historyczna bez gwałtownych zmian. Obyczaje, kultura, gospodarka, ekonomia i codzienne życie ma swoją logiczną ciągłość od setek lat. Holender dba o to. Nie da się zbyt mocno ogłupieć modom które już nie raz wprowadziły Europę w przepaść.

Przykładem holenderskiej historycznej ciągłości jest możliwość obliczenia ile zarabiają dzisiaj a ile zarabiali 400 lat temu. Prawda, że my Polacy nie jesteśmy w stanie tego policzyć u siebie? Brak danych.

holenderski gulden XIX i XX wiek.
Holenderski gulden XIX i XX wiek.

400 lat w holenderskich zarobków

Holenderscy buchalterzy - mistrzowie rachowania i kalkulacji - wyliczyli ile zarabiają dzisiaj a ile zarabiali 400 lat temu, w "Złotym Wieku" Holandii, w wieku historycznie największej prosperity tego kraju. Jak się ma holenderski gulden (lub floren) z XVII wieku do Euro z roku 2014.

Najbogatsi teraz 111 razy bogatsi

Według obliczeń międzynarodowego instytutu historii społecznej jeden milion guldenów z XVII w. przedstawia w sile nabywczej dzisiaj wartość około 9 milionów Euro. W XVII wieku Holandia liczyła około 20 bogaczy z majątkiem ponad 1 miliona guldenów (co fachowi ekonomowie przeliczają na dzisiejsze € 9 mln). W 2019 r. Holandia liczył 37 osób (lub rodzin) posiadających majątek ponad 1 miliard euro. 

Dzisiejszy kapitał jest znacznie bardziej "wirtualny" niż 400 lat temu ale przeliczając ówczesne majątki na dzisiejszą siłę nabywczą wynika, że najbogatsi są dzisiaj 111 razy bogatsi niż byli w roku 1650. Nie wynika to zresztą z ich ówczesnej powściągliwości w nadmiernym się bogaceniu lecz z dosłownie fizycznych ograniczeń siły roboczej jaką mieli do dyspozycji. Dopiero od XIX wieku, gdy populacja ludzkości zaczęła wzrastać można było na większa skalę pomnażać majątek własny bez podnoszenia zarobków robotników.

Biedni 9 razy bogatsi

Przeciętny Holender zwany dzisiaj umownie "Jan Modaal" a wówczas rzemieślnik, zarabiał cztery wieki temu 300 guldenów rocznie co według wyliczeń holenderskich buchalterów przedstawia dzisiaj wartość 2.700 euro siły nabywczej. W praktyce statystyczny Holender (czyli ten Jan Modaal) zarabia dzisiaj netto 24 tys. euro rocznie czyli aż, albo tylko, 9 razy więcej niż w roku 1650. 

W Złotym Wieku dwudziestu holenderskich oligarchów posiadało 13 procent holenderskiego dochodu narodowego, z czego zresztą 75% znajdowało się w rękach rodziny Orańskiej. Dzisiejsi miliarderzy posiadają 15% dochodu narodowego Niderlandów. Najbogatszy 1 procent Holendrów posiada jedną trzecią całego kapitału prywatnego. Oznacza to, że posiadają ponad € 500 miliardów, podczas gdy 99 procent reszty społeczeństwa musi zadowolić się € 1100 miliardami.

Podatki

Także w Złotym Wieku oligarchowie umieli omijać fiskusa. Majątki lokowano za granicą: w Paryżu, Londynie, Madrycie, Kadyksie, Florencji, Petersburgu, Frankfurcie i zamorskich posiadłościach aczkolwiek przemieszczanie pieniędzy w tamtych czasach było technicznie znacznie większym problemem niż jest dzisiaj.

produkt krajowy Holandii

Holandia a reszta świata

Dobrobyt Holandii, a w szczególności dzisiejszych prowincji Północna i Południowa Holandia związany był z wyjątkowym na skalę Europy i świata postępem technologicznym w tych regionach.

  • Gdy w Holandii od XVI wieku na szeroką skalę zaczęto wykorzystywać siłę wiatru w celach przemysłowych [zobacz: wał korbowy i wiatraki] dochód narodowy brutto na jednego mieszkańca (PKB per capita) w tym kraju był dwa razy wyższy niż przeciętna reszty świata.
  • W roku 1840 po wprowadzeniu maszyn parowych PKB per capita był cztery razy wyższy.
  • W roku 1900 dzięki m.in. szybkiemu rozwojowi chemii PKB per capita wzrósł ośmiokrotnie względem przeciętnego obywatela reszty świata.
  • W czasach technologi informatycznych, od roku 2000, w Holandii i innych najbardziej rozwiniętych krajach zachodnich PKB per capita jest już 18 razy wyższe niż przeciętna dla reszty świata.

Kto płaci ten wymaga

Już w niedalekiej przyszłości większość prostych zawodów zostanie całkowicie zautomatyzowanych. Roboty przejmą pracę już nie tylko robotników na taśmach produkcyjnych, ale także urzędników, kierowców, lekarzy, adwokatów, handlowców, nauczycieli itd. Miliony jak nie miliardy ludzi będzie żyło na łasce panujących możnowładców.

Historia uczy, że nawet największe protesty społeczne, wojny i rewolucje nic pod tym względem nie są w stanie zmienić. Kto finansuje, ten ustala warunki i ten zbiera owoce, więc należy się spodziewać, że w przyszłości, za 20-30 lat, dzisiejsze fortuny powiększą się do groteskowych rozmiarów.

W roku 2020 jeden człowiek - Jeff Bezos (właściciel Amazon.com) - najbogatszy człowiek świata posiada majątek większy niż 500. najbogatszych Holendrów razem (196 mld dolarów).

[Aktualizacja z 2015 r.]

Przeczytaj także: