Jan Toorop - secesja w sztuce

W 1826 francuski fizyk i wynalazca zrobił pierwsze zdjęcie. Od tej pory malarstwo straciło grunt pod nogami i artyści szukali nowych dróg konkurencji z fotografią. Jan Toorop i Vincent van Gogh byli jednymi z nich.

Jan Toorop (1858-1928) był najważniejszym holenderskim malarzem symbolizmu. Początkowo, jak wielu w tym okresie secesji (jugendstil) końca XIX wieku był ekspresjonistą, później pointylistą aż dotarł do symbolizmu.

Jan Toorop
Autoportret z fajką, 1883 oraz zdjęcie Tooropa z ok. 1920 roku.

Koniec XIX wieku to już szybka popularyzacja fotografii, więc malarstwo musiało się szybko zmieniać w swoich stylach aby prześcignąć kolorem i fantazją czarno-białą konkurencję perfekcyjnych portretów fotograficznych. W końcu zawsze głównym źródłem dochodów malarzy były portrety i odzwierciedlanie rzeczywistości.

Toorop urodził się na Jawie w 1858 roku (w tych czasach cała Indonezja była holenderską kolonią którą zamieszkiwały pokolenia Holendrów). W wieku trzynastu lat jego ojciec zaoferował mu możliwość wyjazdu do Holandii, aby tam uczęszczać do szkoły. Wykorzystał okazję i nigdy nie wrócił do "Wschodnich Indii". Talent młodego marzycielskiego Tooropa, z jego ołówkiem i szkicownikiem, został szybko zauważony. Następnie studiował w "Rijksacademie" w Amsterdamie i w Królewskiej Akademii w Brukseli. Podróżował także do Londynu i Paryża.

Jan Toorop
Reklama "Delftsche Slaolie" - fabtyki oleju rzepakowego z Delft z 1894 r. oraz Trzy narzeczone z 1892.

W pracach Tooropa można się doszukać elementów z natury, prostoty dekoracji i pragnienia duchowości. Radził sobie wyśmienicie z linią graficzną. Równoległe faliste linie stały się znane ogółowi społeczeństwa za pośrednictwem plakatu, który zaprojektował dla firmy Delft Slailie (producent oleju rzepakowego). Dlatego w potocznym języku styl Tooropa nazywany został "stylem sałatkowym". Toorop sprytnie włączył symbolikę w swoje wzory liniowe.

Jan Toorop uważany jest za jednego z ważniejszych artystów secesji. Pracował również w stylu symboliki. Artysta kontynuował edukację w Amsterdamie i Brukseli. W 1885 został członkiem belgijskiego Les Vingt, założonego przez Jamesa Ensora. Do tej progresywnej grupy artystów dołączyli także artyści tacy jak Paul Signac i Auguste Rodin.

Jan Toorop
Po lewej "Kanał między Middelburgiem i Vlissingen" w Zelandii, ok. 1905 r.

Toorop był bardzo towarzyski i miał kontakt z wieloma artystami związanymi duchem z sztuką secesyjną i społeczeństwem. Był kluczową postacią w kolonii artystów, która powstała w nadmorskim kurorcie Domburg w prowincji Zelandia. Na początku XX wieku przyciągnął artystów awangardowych, takich jak Mondriaan, Kandinsky i Jan Sluijters.

Prace Tooropa można znaleźć w wielu czołowych muzeach Holandii oraz w Bostonie.