Rozwój Amsterdamu w ciągu ostatnich 200 lat
Międzynarodowy handel był od co najmniej 600 lat przyczyną świetności tego miasta i tak jest do dzisiaj. Przez wieki Amsterdam i Gdańsk były ze sobą związane.
200 lat temu Amsterdam był jak na europejskie warunki tego czasu dużym miastem. Amsterdam stał w historii przez moment w Top 10 największych miast świata - około roku 1750. Liczył wówczas 218 tys. mieszkańców. Dla porównania w tym czasie Kraków liczył 20 tys. mieszkańców, Warszawa 25 tys. a Gdańsk 55 tys. Miasto było typową na ten okres twierdzą ogrodzoną umocnieniami i szeroką fosą która istnieje do dzisiaj pod nazwą Singelgracht.
Singel jest typowo holenderską nazwą wody / fosy otaczającej miasto, natomiast gracht to kanał ściekowy i transportowy. To co my nazywamy amsterdamskimi kanałami, Holendrzy nazywają grachten.
Kanały natomiast są dużymi sztucznymi drogami wodnymi, które łączą rzeki i morza. Kanałów więc w Amsterdamie nie ma.
Rozwój Amsterdamu i okolic w ciągu ostatnich 200 lat na podstawie starych map
W roku 1800 Amsterdam mieścił się jeszcze wewnątrz pierścienia Singel a tam gdzie jest dzisiaj lotnisko Schiphol i miasto Hoofddorp było wielkie Jezioro Haarlemskie (Haarlemmermeer).
W latach 1836/37 huragan napędził - i to dwukrotnie - wody jeziora - zagrażając zatopieniu Amsterdamu i Lejdy. Wówczas nowy król Niderlandów zarządził osuszenie jeziora. Po raz pierwszy w historii osuszania polderó w Holandii osuszanie odbywało się za pomocą pomp parowych. W roku 1852 nowy polder był już suchy. Osuszanie kosztowało 14,5 mln guldenów, ale sprzedaż nowo zdobytych gruntów przyniosła 8 mln zysku a resztę zwrotu kosztów przyniósł podatek gruntowy.
Jezioro osuszono i dawno go nie ma, lecz nazwa pozostała jako nowa gmina Haarlemmermeer.
Amsterdam 1815. Stary Amsterdam leżał przez wieki w obrębie kanału zewnętrznego Singelgracht. To jest także współczesne turystyczne centrum miasta które jest niewielkie; ok. 2 km średnicy, w najszerszym miejscu 3,5 km.
Na początku XX w. prowincja Noord Holland (Północna Holandia) przypominała już dzisiejszy krajobraz. Amsterdam rozrósł się do 520 tys. mieszkańców w 1900 r.
Holandia 1815. Jezioro Haarlemskie (Haarlemmermeer) osuszono w 1855 roku. Dzisiaj na dnie tego byłego jeziora leży kilka miast (150 tys. mieszkańców) oraz amsterdamskie lotnisko Schiphol.
Holandia 1900. W roku 1930 Amsterdam liczył 757 tys. mieszkańców. Niemiecka okupacja II wojny światowej i deportacja żydów zmniejszyła o 110 tys. liczbę Amsterdamczyków.
Poniżej: tak wygląda Amsterdam dzisiaj. Do roku 2020 osiągnie 900 tys. mieszkańców.
Holandia 1950. W latach sześćdziesiątych wielu Amsterdamczyków zaczęło wynosić się z przeludnionego miasta do nowych dzielnic na peryferiach i nowych miast jak Almere i Lelystad - powstałych na osuszonym polderze Flevopolder.
Holandia 2017. Od ok. roku 2017 Amsterdam stał się niezwykle popularnym turystycznie światowym miastem, nieco na podobieństwo Wenecji i Barcelony. Bogaci Azjaci, Rosjanie i wielu celebrytów ma tu swoje mieszkanka. Bogaci inwestorzy wykupują mieszkania i kamienice w Amsterdamie, przez co ceny nieruchomości pobijają rekordy. Przeciętne mieszkanie w Amsterdamie kosztuje w 2019 r. od €7500 za metr kwadratowy w górę.
Amsterdamskie statystyki 2023
W roku 2023 Amsterdam liczył 927 tys. mieszkańców z których 43% jest rdzennymi Holendrami, 37% to cudzoziemcy spoza Zachodu i 20% cudzoziemcy z krajów Zachodnich. Niemal połowa Amsterdamczyków ma wyższe wykształcenie i orientację lewicową (głosują na D66, VVD, GroenLinks, PvdA). Statystyczny Amsterdamczyk zarabiał € 35.000. W mieście zarejestrowanych było 384 tys. pojazdów z czego 36 tys. elektrycznych i 33 tys. hybryd co oznacza, że co drugie mieszkanie posiada samochód.
Zobacz także: