Praca w Holandii

Na Wiatraku pomagamy lub czasami szkodzimy rodakom szukającym lepszego życia i zarobków w Niderlandach. Czasami obdzieramy Holandię i Polskę z mitów i iluzji. Sprzedając swoją pracę Holendrom coś na tym zarabiasz ale i coś tracisz.

Dodamy, że nie jesteśmy entuzjastami pracy za granicą. Nie samy chlebem człowiek żyje. Wyjazd do Holandii to dla większości Polaków odkładanie życie na potem. Długotrwały wyjazd z Polski większości nie służy. Ale to już oddzielny temat.

Historia polskiej pracy w NL

Pierwsi Polacy do pracy w Holandii przyjechali już w 1910 roku, ale to dłuższa historia opisana oddzielnie.

Po 1990

W naszych czasach już po 1990 w Holandii zaczęli pojawiać się Polacy do pracy sezonowej w rolnictwie. Polacy pracowali nielegalnie, głównie w rolnictwie; przy obróbce cebulek tulipanów, zbiorach szparagów, pieczarek i truskawek. Coraz więcej mężczyzn znajdowało prace "na czarno" w budownictwie, przy remontach mieszkań, jako murarze, malarze, posadzkarze, hydraulicy a dziewczyny jako "auperki". Wówczas powstał na Zachodzie termin "Polski Hydraulik". Praca legalna była praktycznie niemożliwa ponieważ Polska nie byłą członkiem Unii. W tym czasie holenderskie biura pośrednictwa pracy okryły możliwości legalnego zatrudniania Polaków, ale... tych ze Śląska, posiadających niemieckie paszporty. Ślązacy przybywali ale zapotrzebowanie na tanią siłę roboczą rosło szybciej więc zaczęto szukać innych możliwości zatrudniania Polaków, chociażby na krótkie okresy.

Po 2006

XXI wiek rozpoczął szybkim ekonomiczny wzrostem więc i szybko wzrastającym zapotrzebowaniem na siłę roboczą. Polacy to zapotrzebowanie nadal świetnie wypełniają. Z chwilą wejścia Polski do UE w roku 2004 a szczególnie gdy dwa lata później Holandia otworzyła granice dla polskich pracowników rozpoczęła się masowa imigracja zza Odry. Także wielu pracujących wcześniej nielegalnie znajdowało drogę do urzędów w Holandii i zakładało jednoosobowe firmy, głównie remontowe i malarskie, co umożliwiało im legalną prace, stały pobyt i stosunkowo duże zarobki. Tysiące pracowników sezonowych werbowanych przez agencje pracy wyjeżdżało i nadal wyjeżdża do Holandii przyciąganych perspektywą dobrych zarobków.

  • Tymczasem miejsce Polaków w Polsce zajęli Ukraińcy których status w Polsce jest identyczny jak Polaków w Holandii, z małą różnicą, że język ukraiński nie jest w Polsce barierą a holenderski tak.

Holendrzy szybko się przekonali, ze Polacy pracują chętnie, dobrze, bardzo wydajnie, nie chorują i wykonują bez marudzenia każde zadanie. Pracodawca chętnie zatrudnia Polaków w branżach w których coraz trudniej jest znaleźć pracowników wśród Holendrów. Tak wiec dzisiaj w praktyce Polacy swoją pracą w szklarniach i na polach utrzymują całą holenderską produkcję agrarną  kwiatów, warzyw, owoców i centrów dystrybucji, rzeźni itp. Podobnie coraz więcej Polaków znajduje prace na holenderskim rynku pracy w kierunkach gdzie nie wymagane jest wykształcenie i znajomość języka; w budownictwie, transporcie, przemyśle metalowym, dystrybucji, przetwórstwie i na taśmie produkcyjnej.

Polacy w NL
Polscy pracownicy w holenderskim hotelu robotniczym.

W roku 2005 w Holandii pracowało około 30 tys. Polaków poprzez agencje pracy, ponadto 4 tys. legalnie zarejestrowanych firm jednoosobowych, 25 - 35 tys. Polaków nielegalnie i 30 tys. Polaków na niemieckich paszportach. 

Od tego czasu ilość zatrudnionych Polaków wzrosła do ok. 160 tys. oficjalnie zarejestrowanych w roku 2017. W roku 2018 ilość Polaków mieszkających w Holandii szacowana byłą na co najmniej 200 tys.

Za ile?

Z reguły pracownik tymczasowy pracuje przez agencje pracy i zarabia holenderskie stawki minimalne jakie zarabia w tym kraju większość niewykwalifikowanych robotników. Stawka ta dla dorosłych (od 22 roku życia) nieco ponad 9 euro na godzinę brutto. Pamiętaj, że w Holandii podaję się prawie zawsze płace brutto. Młodsi zarabiają mniej. W praktyce za w pełni przepracowany miesiąc (40h/tyg.) otrzymać powinieneś ok. €1480,- (2018) na rękę.

Polacy przyjeżdżający tu indywidualnie zarabiają "na czarno" lub według "polskiej konstrukcji"*:  € 10 -12 /h przy sprzątaniu i  € 12 - 15 /h na budowie.

Ustawowa stawka dodatku urlopowego w Holandii wynosi 8% od zarobków brutto. Dodatek może być doliczany i wypłacany przy każdej wypłacie lub raz na rok, zazwyczaj w maju. Kwota dodatku urlopowego powinna być wykazana na twoim pasku wypłaty (loonstrook, salaris) oraz na corocznym oświadczeniu o dochodach wydawanym przez pracodawcę (jaaropgave).

pracodawcy Holandii

Największym pracodawcą Holandii jest Ahold (supermarkety Albert Heijn) - dla niego też pracuje dużo Polaków w ich centrach pakowania i dystrybucji. Niemal wszystko co kupujesz w tym markecie pakują Polacy najczęściej zatrudnieni przez agencje pracy OTTO. Ile Polacy zarabiają tygodniowo w Ahold? Komentarz polskiego pracownika (2017): "po odtrąceniu tygodniowego czynszu  (87 euro) i ubezpieczenia zdrowotnego (22 euro) pozostaje do wypłaty 100 euro. OTTO ściąga prawie 50% wypłaty" [link].

Praca

Zanim rozpoczniesz pracę w agencji pracy w Holandii poznaj ich zasady pracy i podstawowe reguły opisane TUTAJ.

Wyjeżdżający przez agencje pracy (uitzendbureau) powinni się dobrze poinformować aby uniknąć rozczarowań. Holandia nie jest Polską i w praktyce, nie znając kultury i języka dochodzi szybko do konfliktów i zderzenia optymistycznych wyobrażeń lub kolorowanych opowieści znajomych z holenderską rzeczywistością. Dobrze jest znać swoje prawa i obowiązki zawarte w układzie zbiorowym pracy (po holendersku w skrócie CAO) dla pracowników zatrudnionych czasowo w Holandii wydanym przez Branżowy Związek Pośredników Pracy ABU (AUB opublikowała broszurę w języku polskim - streszczenie układu zbiorowego pracy). 

W wypadku konfliktu z pracodawcą najważniejszym jest odbyć z pracodawcą rzeczową, spokojna i uprzejmą rozmowę i spróbować wyjaśnić sprawę, ewentualnie z pomocą zaufanego tłumacza - w większości przypadków ten sposób może okazać się najłatwiejszym i przede wszystkim najszybszym rozwiązaniem. Na stronie holenderskiej Inspekcji Spraw Społecznych i Zatrudnienia znajduje się polskojęzyczny formularz skarg gdzie można składać zażalenia.

  • Pracodawca nie może wymagać od ciebie więcej niż 12 godz. pracy dziennie lub 60 godz. tygodniowo.
  • Upewnij się czy wysokość podanych zarobków to kwota brutto czy netto? Czy będzie wypłata odbywać się będzie tygodniowo, co cztery tygodnie lub miesięcznie? W którym momencie pracodawca zamierza wypłacać dodatek urlopowy?
  • Każdy pracujący ma obowiązek posiadać ubezpieczenie zdrowotne. Dowiedz się czy będziesz ubezpieczony przez pracodawcę i kwota będzie odtrącana z twojej wypłaty czy musisz ubezpieczyć się sam. Ubezpieczenie kosztuje ok. €70,- miesięcznie.

Numer SOFI od kilku lat zwie się numerem BSN i jest odpowiednikiem polskiego NIP’u koniecznym do podjęcia pracy. Wyrabiany jest za darmowo i od ręki w holenderskich urzędach skarbowych (jeśli nie załatwia tego za ciebie agencja pracy). Więcej o numerze BSN tutaj.

do wynajęcia w NL

Mieszkanie

Mieszkania są drogie i coraz droższe. Wynajęcie przeciętnego apartamentu w sektorze prywatnym to suma co najmniej €800-1000 miesięcznie. 

Znalezienie pracy w Holandii jest mniejszym problemem jak znalezienie dachu nad głową. Holandia boryka się od lat z niedostatkiem mieszkań komunalnych i czynszowych. Holenderska rodzina musi czekać wiele lat w kolejce na przydział mieszkania. Dlatego też większość mając stałą prace i dochody kupuje mieszkania na wolnym rynku biorąc w banku kredyt hipoteczny.

Polacy najczęściej w praktyce skazani na wolny rynek wynajmu mieszkań i pokoi. Ceny wynajmu na wolnym rynku są bardzo wysokie i dla przykładu za pokój żąda się od €400 od osoby. Wynajęcie przeciętnego mieszkania to wydatek od 800 do 1000 euro miesięcznie plus media. W miarę przybywania Polaków rośnie popyt na mieszkania i rośnie cena wynajmu.

Agencje pracy oferują swoim pracownikom często tymczasowe mieszkanie lub raczej noclegi typu hosteli lub koszar. Warunki są bardzo różne a koszt ok. €60-80 tygodniowo.

Przed przyjazdem do pracy upewnij się kto opłaca zakwaterowanie i przejazdy do miejsca pracy. Gdy te wydatki opłacasz sam licz się z minimalnymi kosztami ok. €350 miesięcznie.

[aktualizacja z 2007]

Zgrabnie wykonana relacja z pracy Polaków w jednym z centrów dystrybucji Alberta Heijna w Holandii.

Ilu Polaków mieszka w Holandii?

W 2018 r. holenderskie media obiegła wiadomość, że w ich kraju mieszka już ćwierć miliona Polaków. Są to liczby oficjalne, gdyż nieoficjalne szacunki mówią o jeszcze 100 tys. Polaków mieszkających i pracujących w Holandii nielegalnie.

ćwierć miliona Polaków w Holandiii
"Ćwierć miliona Polaków w Holandii" pisze gazeta De Telegraaf w kwietniu 2018 r. Polacy stanowią szóstą grupę migracyjną w Holandii. 160 tys. Polaków zameldowanych jest na stałe w urzędach gminnych obok 90 tys. pracujących tymczasowo bez zameldowania.

Poniżej najnowsze statystyki z 2018 r. nt. przekroju mieszkańców Holandii. Mimo gospodarczego sukcesu z ostatnich lat oraz wyraźnej poprawy zarobków w Polsce wygląda na to, że ilość wyjeżdżających do pracy w Holandii nadal rośnie.

emigracja Polaków

Największe mniejszości narodowe w Holandii nie posiadające holenderskiego paszportu.

mniejszości narodowe w Holandii

Liczba mniejszości narodowych w Holandii ze względu na pochodzenie.

mniejszości narodowe w Holandii
Żródło: CBS 2018.

[Aktualizacja 2019]