Średniowieczne przysłowia i porzekadła ciągle w użyciu
Potoczny język holenderski naszpikowany jest przysłowiami i porzekadłami. Większość z nich liczy co najmniej 500 lat. Czego dowodem jest ten obraz z 1559 roku który składa się wyłącznie z przysłów.
Pieter Bruegel starszy malował osobliwe obrazy. W Holandii znany może najbardziej z jego obrazu "Przysłowia niderlandzkie" (w oryginale "De verkeerde wereld" - zły świat). Obraz ten Bruegel namalował w 1559 r. i cała kompozycja zawiera grubo ponad sto holenderskich przysłów.
Obraz ten liczy już niemal 500 lat ale mimo to wiele przysłów i porzekadeł w nim zawartych jest nadal powszechnie i na co dzień używana w Holandii i Flandrii. Dla przykładu na pierwszym planie obrazu widać chłopa zakopującego studnię (dół) po tym jak się w niej cielę utopiło, czyli wciąż używane "als het kalf verdronken is, dempt men de put" (musztarda po obiedzie). Ktoś wkłada kij w szprychy koła. Być może rozpoznajesz jeszcze więcej przysłów. Czy potrafisz znaleźć ludzi, którzy wodzą się za nos?
Garść najpopularniejszych przysłów i porzekadeł z tego obrazu
- Met het hoofd tegen de muur lopen - (głową w mur) próbować osiągnąć niemożliwe, lub przegapić szansę.
- Achter het net vissen - (łowić za siecią) mieć pecha, stracić szansę.
- Hij laat de wereld op zijn duim draaien - (kręci światem na jednym palcu) - robi co chce.
- Op hete kolen zitten - (siedzieć na rozżarzonych węglach) niecierpliwe czekać, być w pośpiechu lub napięciu.
- Een stok in het wiel steken - (kij w szprychy) - gdy czyjś plan się nie udaje z powodu czyjejś interwencji.
- De omgekeerde wereld - (obrócony świat) przeciwieństwo tego, co normalne i logiczne.
- Iemand bij de neus nemen - (wodzić kogoś za nos) oszukać kogoś, zrobić z niego wariata.
- Twee vliegen in één klap slaan - (dwie muchy za jednym uderzeniem) rozwiązać dwa problemy za jednym razem.
- De beren zien dansen - (widzieć tańczące niedźwiedzie) być głodnym
- Door de mand vallen - (wypaść z kosza) okazał się nie być tym kim się spodziewano, został przejrzany.
- Hij laat de wereld op zijn duim draaien - (kręci światem na jednym palcu) - robi co chce.
- Een oogje in het zeil houden - (mieć oko na żaglu) mieć oko na coś, być czujnym.
- Zijn pijlen/kruit verschieten - (wystrzelał wszystkie strzały/proch) nie wie już więcej co powiedzieć, nie zna innych rozwiązań, nie może kontynuować.
Przeczytaj więcej: