Rezerwa złota czyli brak zaufania do dolara
Od 2018 Polska powiększyła swoje rezerwy złota niemal pięciokrotnie! Niepewne i niestabilne czasy. Klimat wojenny. Rośnie cena złota i kryptowalut.
Narodowy Bank Polski opublikował w listopadzie 2024 r. Raport za 2023 rok.
Wstęp do raportu prezesa Adama Glapińskiego jest zdumiewający, ponieważ mówi on, że nadal planują kupić kolejne 170 ton złota (aby zwiększyć obecne 427 ton do ok. 600 ton):
„Złoto stanowi ważną część naszych oficjalnych aktywów rezerwowych. Dywersyfikuje ryzyko innych inwestycji i zwiększa rentowność, szczególnie w okresach kryzysów i nasilonych napięć rynkowych".
W latach 2018–2023 Narodowy Bank Polski kupił prawie 256 ton złota, zwiększając swoje zasoby do 359 ton. [obecnie 427 ton na koniec października 2024 r.]
"Nie zamierzamy na tym poprzestać, dążąc do rozbudowy rezerw złota."
Przyjętą strategię potwierdza decyzja Zarządu NBP o kontynuowaniu inwestycji w złoto, które docelowo ma stanowić 20% oficjalnych aktywów rezerwowych (prawie 600 ton). Dzięki temu Polska stanie się jednym z największych posiadaczy złota w świecie.
Polska inwestuje w złoto
Polska jak mało który kraj w świecie szybko powiększa rezerwy złota. Polski bank zaczął inwestować w złoto od 2019 r. mimo, że w właśnie w tym okresie (2020-2024) złoto podwoiło swoją wartość. W 2019 Polska posiadała 228 ton złota (z ówczesną wartością 47 tys. $/kg), w roku 2023 rezerwa wzrosła do 314 (65 tys. $/kg) a w październiku 2024 do 420 ton (88 tys. $/kg) a w grudniu 2024 kolejne 21 ton do ogólnej wagi 448 ton (85 tys. $/kg).
- Według moich obliczeń wynika, że Polska tylko w 2024 roku powiększyła swoje rezerwy złota o rekordową ilość 134 ton, co przy średniej cenie tego roku ok. 80 tys.$/kg opiewa na sumę ok. 11 mld dolarów (43 mld zł). Łącznie Polska posiada obecnie 448 ton złota, tj. po 12 gram na obywatela.
Rezerwy złota w czasie drugiej wojny światowej
Na temat przedwojennych rezerw złota informacje są skąpe i niepełne. To jest zawsze temat owiany tajemnicą.
Licząc się z nadchodzącą wojną, już w 1938 roku Holenderski Bank (DNB) rozpoczął wywozić złoto do Anglii i USA. Z całkowitego zapasów złota wartości 1.235 milionów guldenów, do 31 marca 1940 roku 750 milionów znalazło się w Londynie i Nowym Jorku. Część czekała na kolejne transporty gdy Niemcy wtargnęli do Holandii 10 maja 1940. Jeszcze dzień później, 11 maja rząd holenderski próbował przetransportować sztabki złota o wartości 22 mln guldenów do Anglii. Sztabki znajdowały się w rotterdamskim banku i były zapakowane w białe skrzynki. Aby zapobiec ich wpadnięciu w ręce Niemców, pilotówka ze złotem na pokładzie wpłynęła na Nieuwe Waterweg ("Nowa Droga Wodna" do morza) aby w Hoek van Holland przenieść ładunek na czekający brytyjski niszczyciel HMS Wild Swan. W tym czasie niemiecki bombowiec zrzucił na tej trasie miny magnetyczne i na jedną z nich pilotówka trafiła. Statek eksplodował, a złoto zatonęło. Niemal cała załoga zginęła. Z 937 sztabek złota o wadze 12,5 kg na pokładzie; 816 udało się Niemcom wydobyć z dna i sprzedać Szwajcarom.
Podczas okupacji hitlerowcy wywieźli łącznie 145 ton złota z sejfu DNB i sprzedali je neutralnej Szwajcarii. Po wojnie Szwajcaria zwróciła połowę, w częściach, po raz ostatni w 1998 roku. W 2000 r. ówczesny gabinet pod przewodnictwem Wima Koka postanowił nie ubiegać się o resztę złota ze Szwajcarii.
Po wojnie
Holenderskie rezerwy złota są nadal większe niż rezerwy Europejskiego Banku Centralnego lub Wielkiej Brytanii. Inwestowanie w złoto pozostaje kwestią dyskusyjną, są momenty w historii gdy to może być opłacalne mieć zapas złota ale nie koniecznie. W roku 2019 holenderska rezerwy złota są już trzy razy mniejsze niż były w roku 1992.
Powiększanie rezerw złota wielu krajów rośnie wraz z ceną złota. Polskie rezerwy złota rosną wyjątkowo gwałtownie od czasów pandemii COVID-19 oraz wojny rosyjsko-ukraińskiej z 2022 r. Istnieją obawy, że rosyjska inwazja na Ukrainę może rozlać się na Polskę i chcą się przygotować na wypadek takiego scenariusza, inwestując więcej w złoto. W tej chwili (wrzesień 2024) Polska posiada już 377,4 ton złota.
Holandia rozpoczęła budować rezerwy złota od roku 1910 i po zakończeniu I wojny światowej (w której kraj był neutralny) posiadała 370 ton czystego kruszcu. Przed rozpoczęciem II wojny światowej zapas złota gwałtownie wzrósł do ponad tysiąca ton po czym w okresie wojennym spadł do prawie 200 ton rezerw przechowywanych za granicą. Po wojnie rezerwę szybko odnawiano do 1707 ton złota w roku 1970. Po roku 1992 rezerwy w szybkim tempie są zmniejszane do dzisiejszego stanu 612 ton.
Kinowy rabunek złota
Mała dygresja: na wielu filmach widzimy sztabki złota, złodzieje włamują się do sejfów i z łatwością podrzucają w rękach sztabki wielkości cegły - co jest kompletnym nonsensem. Gdyby zwykła cegła była wykonana ze szczerego złota ważyłaby ok. 30 kilogramów. Przeciętny człowiek nie jest w stanie takiej cegły podnieść dwoma rękami.
Rozłożone ryzyko
Do niedawna 51% całej holenderskiej rezerwy złota przechowywano w Nowym Jorku a w samej Holandii znajdowało się tylko 11%.
W celu bardziej równomiernego rozłożenia ryzyka w roku 2014 Holandia w tajemnicy sprowadziła z Nowego Jorku 122,5 tony złota do Amsterdamu i w holenderska rezerwa złota znajduje się w czterech lokacjach: w Nowym Jorku (31%), Amsterdam (31%), Ottawie (20%) i Londynie (18%). Uważano, że sytuacja gospodarcza USA jest na tyle niepewna, że bezpieczniej będzie przechowywać więcej złota we własnym kraju.
Tajemnica transportu
W listopadzie 2014 r. DNB w najgłębszej tajemnicy sprowadził do Amsterdamu 122,5 tony złota przechowywanego w Nowym Jorku (wartość: cztery miliardy euro). Nigdy nie podano jak złoto trafiło do Amsterdamu.
Przypadkowo lub nie, w tym samym czasie w listopadzie 2014 r. do portu w Nowym Jorku zawinął z przyjacielską wizytą okręt holenderskiej marynarki wojennej - statek transportowy "Johan de Witt".
Budynek Banku Rezerwy Federalnej
Największy zapas złota na świecie jest przechowywany 24 metry pod Bankiem Rezerw Federalnych (FED) w Nowym Jorku. Skarbiec zbudowany jest bezpośrednio na litym skalnym podłożu Manhattanu, aby utrzymać olbrzymią wagę 6.500 ton złota które się tam znajduje. Skarbiec posiada tylko jedne drzwi o wadze 90 ton i może być odwiedzany przez turystów.
Architektoniczną ciekawostką jest, że nowojorski budynek Banku Rezerwy Federalnej (FED) opiera się na architekturze florenckiego pałacu z charakterystycznym rustykalnym parterem, ciężkimi kratami i wielkim gzymsem, który oprócz pałacu miejskiego pełnił również funkcję banku, na wzór Pałac Medyceuszy (Palazzo Medici-Riccardi) w Florencji.
Wyprowadzka złota z Amsterdamu
Ostatecznie cała holenderska rezerwa 612 ton złota ma się znaleźć w nowo budowanym skarbcu. Holenderski Bank przeniósł swoją działalność w zakresie banknotów oraz skarbiec złota do obozu Camp New Amsterdam w gminie Zeist. Tutaj wybudowano w 2022 r. Cash Centre DNB - specjalna budowla zabezpieczona najnowszymi elektronicznymi systemami monitoringu ale także... fosą.
W maju 2023, 200 ton złota wartości 10,4 mld € wraz ze strategiczną rezerwą banknotów wartości 4,5 mld € przetransportowano z Haarlemu do Zeist. Złoto w Zeist stanowi 31% całkowitych zasobów złota DNB. Kolejne 31% znajduje się w skarbcach amerykańskiego banku centralnego, Rezerwy Federalnej, w Nowym Jorku oraz pozostałe 38% znajduje się w Londynie i stolicy Kanady, Ottawie.
Przeczytaj także:
[Aktualizacja 2024]