Największe holenderskie fortuny z dawnych lat

Współcześnie publikuje się listy najbogatszych ludzi świata w tym też najbogatszych Holendrów. Poniżej lista najbogatszych ale od XVII do XIX wieku. Wiele z tych fortun procentuje do dzisiaj. Wszystkie kwoty ówczesnych holenderskich guldenów zostały przeliczone na bieżącą wartość w Euro. Współcześni Holendrzy są obecnie 18 razy bogatsi niż w XVII wieku a 10 razy niż XIX w.

Historyczne fortuny

W chronologii wartości majątku

1. Król Willem I (1772–1843) - król i kupiec, 261.322.412 €
Spekulacje na temat ogromnej fortuny rodziny orańskiej były zawsze. Po śmierci Willema I krążyły plotki, że zostawił 1,5 miliarda euro. Plotki nie były prawdziwe. Jego aktywa wynosiły ponad 250 milionów euro. Dzięki temu był wciąż najbogatszym Holendrem XIX wieku. Swój majątek zawdzięcza przede wszystkim rządowi, który w 1815 r. zapewnił mu wolny od podatku dochód w wysokości prawie 15 milionów euro rocznie "aby uświetnić blask królewski". Ten dochód utrzymał przez kolejne 25 lat. Król-kupiec powiększał swoje bogactwo poprzez liczne inwestycje w firmy, kanały, drogi i poldery.

2. Willem Borski II (1799-1881) - bankier, 192.329.342 €
W połowie XIX wieku najbogatsza rodzina w Holandii składa się z pięciu członków: Willema Borskiego II, jego żony i trojga dzieci. Willem Borski II był synem Johanny i Willema Borskiego  - możliwie polsko-żydowskiego pochodzenia, ale od generacji z Utrechtu. (zobacz poniżej). Willem spędził młodość w Anglii, gdzie poznawał wpływowych ludzi. Był ściśle zaangażowany w budowę sieci kolejowej w Holandii. Miał reputację skąpca a jego rozumowanie zawsze sprowadzało się do faktu, że wszyscy ludzie są głupi z wyjątkiem niego.

Król Holandii
Król Willem I pod koniec jego życia oraz po prawej przemysłowiec Willem Albert Scholten.

3. Willem Albert Scholten (1819-1892) - przemysłowiec, 51.474.464 €
Założyciel pierwszego holenderskiego międzynarodowego koncernu przemysłowego. Scholten był właścicielem 24 fabryk skrobi ziemniaczanej, tektury słomianej, cukrowni i torfu w Holandii, Niemczech, Austrii, Polsce i Rosji a także wielkim właścicielem ziemskim w koloniach torfowych Groningen i Drenthe oraz głównym udziałowca linii Holland-America. Jego edukacja: nie więcej niż kilka lat szkoły podstawowej. Scholten wybudował wspaniały pałac na rynku w Groningen, gdzie zamieszkał z żoną i dzieckiem. Pałac spalił się podczas wyzwalania Groningen w 1945 r.

Pani Borski z Holandii
Johanna Borski i współczesne zdjęcie jej posiadłości Elswout.

4. Johanna Borski (1764–1846) - bankier, 50.347.956 €
Nazywana była "finansistką Holandii". Przez krótki czas była największym udziałowcem De Nederlandsche Bank. Johanna uchroniła państwo holenderskie przed bankructwem narodowym i zapobiega bankructwu Nederlandsche Handel-Maatschappij, poprzednika ABN Amro. Johanna poślubiła w 1790 roku Willema Borskiego który w ciągu 10 lat zrobił karierę od brokera zbóż i ryżu do potężnego maklera papierów wartościowych, stałego podwykonawcy i doradcy przy dużych transakcjach giełdowych. Willem, powiedział kiedyś: "pierwszy milion jest najtrudniejszy". Po jego nagłej śmierci Johanna kontynuuje jako "wdowa po firmie W. Borski". Mieszkała na ulicy Keizersgracht i mało poważnych interesów w Amsterdamie tego okresu mogło się odbyć bez jej udziału. Większą część roku Johanna mieszkała w pięknej posiadłości Elswout na wydmach Kennemerduinen, gdzie gościłą m.in. Napoleona i Marię Luizę.

5. Jeronimus de Haze (1651-1725) - inwestor i burmistrz Amsterdamu, 26.726.704 €
Jego ojciec Georgio był bardzo znanym kupcem we Włoszech i Lewancie. Jeronimus był dyrektorem VOC i WIC. W latach 1695-1717 wielokrotnie sprawuje urząd burmistrza Amsterdamu. Większość swoich aktywów inwestował w  angielskie fundusze oraz w udziały w VOC i WIC. Mieszkał przy ulicy Herengracht w domu ze stajnią i wozownią wartą po jego śmierci prawie milion euro.

6. Cornelis De Jonge van Ellemeet (1646-1721) - rodzaj ministra skarbu (ontvanger-generaal) Republiki Zjednoczonego Królestwa Niderlandów, 21.201.851 €
Potomek regentów Zelandii, dorastał w branży tekstylnej. Jako "ontvanger-generaal" republiki zarabiał czasami zarabia 200 tys. EUR rocznie i te zarobki dopełniał spekulacyjnymi inwestycjami w papiery wartościowe i grunty. Zbudował piękny pałac przy ulicy Boompjes w Rotterdamie; gdzie mieszkał z żoną i różnymi dziewczynami. Historia głosi, że przed snem rzucał kobietom chusteczkę, która złapała mogła  iść z nim do łóżka.

7. Nanning van Foreest (1682-1745) - Inwestor i burmistrz Hoorn, 10.420.017 €
Rodzina van Foreest należała do najstarszej holenderskiej szlachty. Nanning zamieszkiwał najdroższy dom w Hoorn. Dzięki swojej popularności wśród miejscowej burżuazji został burmistrzem Hoorn w 1724 roku. Był także dyrektorem Kompanii Wschodnioindyjskiej VOC jak i Kompanii Zachodnioindyjskiej WIC. Nanning był dobrym spekulantem; w 1720 roku sprzedał swoje papiery wartościowe WIC z zyskiem w wysokości 150 procent.

holenderskie fortuny
Od lewej: Cornelis De Jonge van Ellemeet, Nanning van Foreest oraz Dirck van Os (obraz Rembrandta).

8. Pieter de la Court van der Voort (1664-1739) - producent sukien i inwestor, 10.251.840 €
Pieter był wnukiem Walończyka, który osiedlił się w Lejdzie w 1613 roku i awansował do poważnego przedsiębiorcą tekstylnego. Gdy interesesy zaczeły żle iść wycofał się z handlu tekstyliami. Dołącza do grona inwestorów i rynku papierów wartościowych. Staje się kolekcjonerem obrazów (w tym portret kobiety Rembrandta, zakupiony za jedyne 500 euro) w jego domu przy ulicy Rapenburg w Lejdzie.

kamienicy w Amsterdamie
Szkic z postacią Jacoba Poppen oraz współczesne zdjęcie jego kamienicy w Amsterdamie.

9. Jacob Poppen (1576-1624) - Kupiec i burmistrz Amsterdamu, 10.119.822 €
Jego ojciec Jan Poppen przybył do Amsterdamu z północnych Niemiec. Jan był "niskiego stanu" na posługach u zamożnego amsterdamskiego kupca zbożowego. Z czasem żeni się z jego córką, zostaje szwagrem swojego patrona co znacznie poprawiło jego pozycję społeczną.
Od 1579 r. Jan znany był już jako amsterdamski "coopman" (koopman - kupiec) i był inicjatorem bezpośredniej żeglugi do Indii Wschodnich oraz jednym z pierwszych gubernatorów VOC. Wybudował dla siebie piękny pałac na Kloveniersburgwal 95 i został pochowany w Wysokim Churze kościoła Oude Kerk - zarezerwowanego dla najbogatszych mieszczan.
Jego syn Jakub był już nie tylko kupcem, ale pełnił wiele funkcji publicznych, m.in. burmistrza Amsterdamu. Zamieszkał w pięknej wiejskiej posiadłości w polderze Beemster.

10. Dirck van Os (1560-1615) - Kupiec, 2.824.389 €
Po zdobyciu Antwerpii przez Hiszpanów uciekł przez Middelburg do Amsterdamu w 1588 r. Dirck hadlował zbożem, skórą, tranem, solą i kamieniami szlachetnymi. Handlował z Rosją, Francją, Niemcami i Włochami. On finansował osuszenie polderu Beemster. Zrobił fortunę na handlu ze Wschodnimi Indiami. W 1602 r. jego biuro było miejscem, w którym Amsterdamczycy wpisywali się do rejestru Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej VOC. Wraz z bratem zainwestował w VOC 648.809 euro. Osiem lat później akcje te są warte były 1.326.780 euro.