Holendrzy osuszają świat

Bez holenderskiej inżynierii wodnej świat wyglądałby inaczej. Poniżej garść przykładów inżynierii lądowej i wodnej w którą zaangażowane są holenderskie firmy wyspecjalizowane w tzw. bagrowaniu, czyli pogłębianiu i usypywaniu lądu. Ich wiedza techniczna na temat budownictwa przeciwpowodziowego nie ma sobie równych.

Holenderskie projekty w Azji

Turcja, równina Konia, 1898-1912 - Jan Waldorp prowadzi budowę portu Haidir Pancha i irygacji równiny Konia.

Irak, Pólnocna Jazia, 1980-1989 - holenderskie firmy DHV i NEDECO kierują pracami irygacyjnymi 40 tys. ha ziem rolnych.

Iran, Bandar Abbas, 1976-1987 - firmy inzynierskie NEDECO i Royal Haskoning zaprojektowały port Shahid Rajaee w mieście Bandar Abbas.

Dubai
Holenderskie projekty u wybrzeży Dubaju.

Zjednoczone Emiraty Arabskie, Dubai, od 2000 - firma Royal Haskoning tworzy u wybrzeży Dubaiu sztuczny ląd - system wysp o nazwie "The World" (świat). W podobnym projekcie „Palm Islands" także współpracowały holenderskie firmy.

Korea Południowa, ujście rzeki Nakdong, 1970-1980 - regulacja ujścia rzeki Naktong z tamą i wałami ochronnymi.

Japonia, Tokio, 1872-1875 - regulacja systemu wodnego w Tokio i na rzece Tone. Na wzór holenderski stworzono japoński standard poziomu morza tzw. Poziom Tokio (teraz zwany Japan Standard) znajdujący się naprzeciw cesarskiego pałacu w Tokio. Holenderscy inżynierowie współpracowali przy budowie portów w Osace, Tokio, Jokohamie i Kobe. Współtworzyli japońską inżynierie wodną.

Japonia, Delta Kiso, 1873-1903 - zelandzki inżynier Johannis de Rijke zaprojektował największą budowlę wodną w Japonii - regulację rzeki Kiso i jej dopływów na czym najbardziej skorzystało miasto Nagano.

Japonia, laguna Hachiro Gata, 1954 - doradztwo holenderskie przy kultywacji laguny Hachiro Gata i osuszaniu polderu. Dzisiaj Ogata-mura jest jedyną japońska wsią leżącą poniżej poziomu morza. Chiny, rzeka Whangpoo, od 1876 - regulacja rzeki Whangpoo.

Chiny, rzeka Jangcy, 1931-1939 - na zlecenie Ligi Narodów (dawne ONZ) holenderski inżynier Bourdrez opracowywał plan zabezpieczenia rzeki Jangcy przed występowaniem z brzegów.

Chiny, Hongkong, 1997-1998 - rozbudowa portu i lotniska na wodzie.

Tajlandia, rzeka Chao Phaya, 1902-1957 - tama na rzece Chao Phaya i system irygacji.

Bangladesh, Delta Gangesu, od 1960 - holenderska ekspertyza przy tworzeniu polderów w delcie Gangesu.

Bangladesh, rzeka Jamuna, od 1980 - współudział w projekcie 5-kilometrowego mostu i regulacja rzeki Jamuny.

Indonezja, rzeka Sampean,1832 - budowa tamy i regulacja rzeki Sampean.

Indonezja, równina Pemali, 1900 - budowa kompletnego systemu irygacji wodnej dla potrzeb rolnictwa.

Etiopia, rzeka Awash, 1951-1973 - holenderska firma HVA kultywuje pustynny i bagienny obszar wzdłuż rzeki Awash.

Żuławy holenderskie

Holenderskie projekty w Europie

Od tysiąca lat Holendrzy, Fryzowie i Flamandowie walczą z wodą i osuszają swój kraj. Ich unikalne doświadczenie było i wciąż jest niezastąpione w walce z wodą na całym świecie. W roku 2013 holenderskie firmy technologii wodnych operowały w 73 krajach świata.

W Holandii istnieje prawie trzy tysiące firm wyspecjalizowanych w technologiach wodnych. Holenderska wiedza jest najczęściej wykorzystywana na obszarach zalewowych dla ochrony przeciwpowodziowej jak obecnie w Bangladesz, Wietnamie, Kolumbii, Mozambiku i Stanach Zjednoczonych. Gdy orkan Katrina zalał w roku 2005 Nowy Orlean, amerykańskie gazety wołały "Let's bring in the Dutch".

Eksport holenderskich technologii wodnych sięga rocznie wartość 18 miliardów euro

Holendrzy budują na całym świecie: wały i kanały, melioracje, irygacje, tamy, zapory, groble, mosty, porty i poldery.

Dzisiaj świat wyglądałby znacznie mokrzej i wodniściej bez holenderskiej inżynierii wodnej, ich doświadczenia w ujarzmianiu wody. Poniżej nieco przykładów holenderskiej inżynierii lądowej i wodnej w Europie.

Polska

Pasłęk: od 1297 - Niderlandczycy kolonizowali tereny nadwiślańskie i meliorowali deltę Wisły. W roku 1297 powstaje miasto Preußisch Holland (dzisiaj Pasłęk). Holendrzy osiedlają się w średniowieczu także na innych Polsko-Niemieckich ziemiach; Turyngii, Saksonii, Pomorzu i Śląsku - głównie w podmokłych, nadrzecznych regionach.

Prusy Wschodnie lub Prusy Królewskie: z powodów religijnych prześladowań od roku 1500 na terenach Prus Wschodnich osiedlali się Menonici (odłam holenderskich protestantów, częściej zwanych w Holandii Doopsgezinden). Największe ich skupiska powstały w okolicach Gdańska, Zatoki Gdańskiej i Żuławach. Menonici zmeliorowali Żuławy, wykonali wiele innych robót wodnych, wałów, grobli, kanałów. Z Holendrami związane są ściśle miasta: Gdańsk, Pasłęk i Elbląg.

Dzisiejsze jezioro Drużno jest tylko pozostałością wiele większego Zalewu Wiślanego. Nowe Dolno (droogmakerij Nowe Dolno) jest polderem analogicznym do holenderskiego Beemster. Wieś Markusy była najbardziej holenderską wsią na tym polderze. 

Między rokiem 1550 i 1850 istniało na terenie (dzisiejszej) Polski około 1500 miejscowości założonych na prawie holenderskim. Według spisu ludności z roku 1776 w deltę Wisły zamieszkiwało ponad 12 tys. holenderskich Menonitów. Holendrzy osiedlali się głównie wzdłuż rzeki Wijsel (bo tak zwali oni Wisłę) jak i Narwi i Bugu. >>> więcej historycznych ciekawostek polsko-holenderskich]

  • Dzisiaj także wiele holenderskich "wodnych" firm jak: Arcadis, Tebodin, DHV, Grontmij, Nijhuis Water, Paques, Landustrie, Bosman Milieutechniek, Aqua Water Treatment i Norit operuje w Polsce opracowując projekty modernizowania gospodarki wodnej, regulacji rzek, portów (m.in. w Gdańsku) i właśnie Żuław.

Inne kraje Europy

Niemcy, wybrzeża rzek Elby i Weser od roku 1113 - holenderscy koloniści stosowali holendersko-fryzyjskie metody uzdatniania i melioracji terenów nadrzecznych.

Niemcy, Dagebull. 1583-1628 - w prowincji Szlezwik-Holsztyn holenderscy osadnicy przez wieki zmagali się z wodą próbując osuszyć zatokę przy ówczesnych wyspach Dagebull i Fahretoft.

Niemcy, Oranienburg i Neuholland, od 1652 - księżna Louisa Henriata van Oranje-Nassau z Oranienburgu koło Berlina ściągała holenderskich kolonistów zakładających miasto Neuholland i osuszających podmokłe tereny.

Rosja, Kanał Katarzyny, 1786-1822, Jan Pieter van Suchtelen prowadził budowę kanału łączącego rzeki Dwinę i Kamę.

Rosja, St. Petersburg, 2003-2008 - holenderskie biura inżynierii wodnej pracują nad regulacją poziomu Newy u ujściu w Zatoce Fińskiej.

Ukraina, Odessa , koniec XVIII wieku - holenderski inżynier Frans Wollant w carskiej służbie zaprojektował port Odessy jak i plan samego miasta. W Rosji znany jest pod nazwiskiem Frans Pawlowicz Devolan (1752-1818).

Wielka Brytania, The Great Fen, 1630-1655 - Cornelius Vermuyden osuszył w Wschodniej Anglii torfowiska wielkości Zelandii i Południowej Holandii.

Wielka Brytania, Wyspa Carnvey, 1622 - wyspa u ujścia Tamizy osuszona przez Joasa Croppenburgha i innych holenderskich kolonistów. Od tamtej pory Anglicy przejęli holenderskie słowa dijk (dike), landschap (landscape), pomp (pump), bolwerk (bulwark), moeras (morass).

Francja i Belgia, 2004-2007 - holenderska firma Arcadis współpracowała przy projektowaniu nowego kanału Północnej Sekwany łączącego ważne ekonomicznie miasta Rotterdam, Amsterdam, Antwerpię, Lille, Le Havre i Paryż.

Francja, Marais Vernier, XVII wiek - wzdłuż wybrzeży Atlantyku Holendrzy w przeciągu XVII wieku osuszyli 30 różnych podmokłych, bagiennych terenów Francji.

Włochy, Wenecja, 1675 - amsterdamczyk Cornelis Meyer był doradcą Wenecji przy budowie wałów przeciwpowodziowych. Następnie pracował przy regulacji Tybru.

Hiszpania, Canal Imperial, 1770 - holenderskie doradztwo przy budowie kanału z Saragossy do Tudeli.

Osuszanie polderów w Holandii

Holenderskie projekty w Ameryce

Poniżej przykłady holenderskiej pracy na kontynencie amerykańskim z najnowszym przykładem zabezpieczenia Nowego Orleanu po orkanie Katrina.

USA, New Castle, Delaware około 1675 - w tym stanie Holendrzy byli jego pierwszymi kolonistami. New Castle zwało się wówczas Nowy Amstel. Zbudowali groblę i drogę przez bagna i osuszyli dla potrzeb rolnictwa żyzną deltę rzeki Delaware.

USA, Nowy Orlean, 2007-2012 - Po powodzi spowodowanej orkanem Katrina (29 sierpnia 2005) rząd amerykański zlecił holenderskiej firmie Arcadis sporządzenie planu zabezpieczenia na przyszłość delty Missisipi w sposób podobny jak w Holandii.

USA, Nowy Jork 2013 - po zniszczeniach jakie dokonał orkan Sandy w Nowym Jorku w roku 2012 holenderscy specjaliści zostali zaproszeni do opracowania lepszych zabezpieczeń miasta przed wodą. Prace badawcze trwają.

Panama, Kanał Panamski, od 2001 - firmy holenderskie WL/Delft Hydraulics i DHV współpracują przy modernizacji i poszerzaniu kanału panamskiego.

Chile, Tilcahuano, 1890 - inżynier Jacob Kraus zaprojektował port w Tilcahuano i był pionierem zastosowania żelbetonu a także doradzą budowli wodnych w Peru i Curacao.argentyna

Argentyna, La Plata, 1883-1884 - Jan Waldorp projektuje budowę portu w La Plata. Jego biuro projektuje także porty w Vera Cruz (Meksyk) i Montevideo (Urugwaj).