Nikt nie chodzi z tymi myślami. Szczególnie emigranci wybierający życie w Niderlandach. Tymczasem śmierć może nas zaskoczyć. To nie jest problemem zmarłych. To jest tylko problem żyjących.

W Holandii znajduje się około 90. wojennych cmentarzy żołnierzy zdumiewająco wielu narodów poległych w Holandii w czasie II wojny światowej. Jest także pięć polskich cmentarzy. 

Minęły Zaduszki. W Holandii i w innych krajach zachodniej tradycji chrześcijańskiej "Wszystkich Świętych" (Allerheiligen) obchodzone  było 1 listopada i to też wyłącznie w katolickiej części kraju, podobnie jak 2 listopada "Wszystkich Zmarłych" (Allerzielen).

Podczas II wojny światowej na terytorium Holandii spadło co najmniej 5500 samolotów. Do dzisiaj w holenderskiej ziemi leży ok. 500 wraków samolotów z szczątkami 1085 członków załogi. Nad terytorium Holandii straciło także życie wielu polskich lotników. Niektórzy z nich leżą na cmentarzu w Bredzie.

Polski Honorowy Cmentarz Wojskowy w Bredzie otwarto w 1963 r. Leżą na nim głównie żołnierze generała Maczka jak i on sam, ale znajduje się też wiele grobów polskich żołnierzy poległych w innych częściach Niderlandów. O losach wielu z nich mało  wiadomo lub leżą pod pseudonimem. 

Cmentarz stają się powoli moją wielką pasją. Coraz mi bliżej do niego. Cmentarze nie należą na ogół do atrakcji turystycznych choć czasami mogą nas bardziej zaskoczyć niż nam się zdaje. Polskie cmentarze znamy: niekończące się rzędy dość podobnych nagrobków tonących w jaskrawych kolorach sztucznych kwiatów.

Ieper jest miastem flamandzkim ale w krajach anglosaskich znany jest bardziej jako "Ypres Salient" czyli "łuk iperski" jak bym to powiedział. Podróż po tym łuku napełniła mnie zdumieniem - jakże mocno, po 100 latach, żyje wśród narodów byłej Wspólnoty Brytyjskiej, Belgii i Francji pamięć o tej strasznej wojnie. Jednocześnie naocznie przekonałem się jakim horrorem ta wojna była. Matka wszystkich wojen.

Cmentarze nie należą atrakcji turystycznych choć czasami mogą nas w Holandii bardziej zaskoczyć niż wiatraki, tulipany i krowy. Polskie cmentarze znamy: niekończące się rzędy dość podobnych grobów tonących w jaskrawych kolorach sztucznych kwiatów. W Holandii nie.